Υπάρχουν άκαυστα σπίτια; Πόσο δύσκολο είναι να φτιάξουμε σπίτια ανθεκτικά στις πυρκαγιές;

 Η φωτιά δεν “βλέπει” μόνο το υλικό, αλλά και τις αδυναμίες της κατασκευής, τις λεπτομέρειες που αφήνουν τις καύτρες να εισχωρήσουν

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, διευθυντή του Ινστιτούτου Ενημέρωσης και Επικοινωνίας -ΙΕΚΕΤΥ, medlabnews.gr 

Κάθε καλοκαίρι, οι πυρκαγιές στην Ελλάδα αφήνουν πίσω τους καμένη γη και κατεστραμμένα σπίτια. Κι όμως, ακόμη και κατοικίες από τσιμέντο ή με κεραμίδια δεν γλιτώνουν πάντα. Ο λόγος; Η φωτιά δεν “βλέπει” μόνο το υλικό, αλλά και τις αδυναμίες της κατασκευής, τις λεπτομέρειες που αφήνουν τις καύτρες να εισχωρήσουν, και τον περιβάλλοντα χώρο που λειτουργεί σαν προσάναμμα.

Στο εξωτερικό, η απάντηση ονομάζεται “Home Hardening” — ολική θωράκιση του σπιτιού απέναντι στη φωτιά. Δεν είναι μόνο τα πυρίμαχα υλικά, αλλά ο συνδυασμός τους με τον κατάλληλο σχεδιασμό και τη σωστή διαχείριση του περιβάλλοντος. Μεταλλικές ή τσιμεντένιες εξωτερικές επιφάνειες, σφραγισμένες στέγες χωρίς κενά, παράθυρα διπλά ή τριπλά από tempered glass, κλειστά αεραγωγά με μεταλλικό πλέγμα, απλός γεωμετρικός όγκος χωρίς γωνίες που παγιδεύουν φλόγες — όλα αυτά κάνουν τη διαφορά.

Σημαντικό ρόλο παίζει και η ζώνη γύρω από το σπίτι: απόσταση 0–5 μέτρων χωρίς βλάστηση, μόνο με αδρανή υλικά όπως χαλίκι ή πέτρα· απομάκρυνση ξύλινων deck, κλάδεμα δέντρων και καθαρισμός υδρορροών. Σε πυρκαγιές στο Λος Άντζελες, σπίτια που είχαν εφαρμόσει αυτά τα μέτρα σώθηκαν, ενώ διπλανά, πολυτελή αλλά απροστάτευτα, καταστράφηκαν ολοσχερώς.

Aκολουθεί συγκριτικός πίνακας, βασισμένος σε στοιχεία από The Guardian και AP News:

📌 Κύρια διαφορά: Τα σωσμένα σπίτια συνδύαζαν πυρίμαχα υλικά + απλό σχεδιασμό + καθαρή ζώνη γύρω τους. Τα κατεστραμμένα είχαν ένα ή περισσότερα από τα «κρίσιμα κενά» που άφησαν χώρο στη φωτιά να εισχωρήσει.

Στην Ελλάδα, η προσαρμογή της διεθνούς εμπειρίας για ανθεκτικά σπίτια σε πυρκαγιές μπορεί να γίνει σε τρία επίπεδα — με διαφορετικό κόστος και δυσκολία:

1. Σχεδιασμός & Υλικά Νέας Κατασκευής

(Εφαρμόζεται σε καινούργια σπίτια ή πλήρη ανακαίνιση)

Εξωτερικοί τοίχοι: Τσιμεντοσανίδες, σοβάς με οπλισμένο πλέγμα, πέτρα, μεταλλικές επενδύσεις.

Στέγη: Μεταλλική ή τσιμεντένια, σφραγισμένες ενώσεις, πυρίμαχα υποστρώματα.

Παράθυρα: Διπλά/τριπλά με tempered glass και μεταλλικά πλαίσια.

Αεραγωγοί/Μαρκίζες: Κλειστά, με μεταλλικό πλέγμα ≤ 3 mm.

Σχήμα κτιρίου: Απλός όγκος χωρίς κρυφές γωνίες ή προεξοχές που παγιδεύουν καύτρες.

💰 Εκτίμηση κόστους: +5–10% σε σχέση με συμβατική κατασκευή.

2. Αναβάθμιση Υφιστάμενων Κατοικιών (Retrofitting)

(Για σπίτια σε περιοχές υψηλού κινδύνου)

Αντικατάσταση εύφλεκτων επενδύσεων με σοβά ή τσιμεντοσανίδα.

Σφράγισμα ενώσεων σε στέγη και τοίχους.

Αντικατάσταση παραθύρων/πορτών με πυρίμαχα.

Κλείσιμο αεραγωγών και μαρκιζών με πυρίμαχο πλέγμα.

Τοποθέτηση εξωτερικού συστήματος ψεκασμού (sprinklers) με δεξαμενή.

💰 Εκτίμηση κόστους: 2.000–15.000 €, ανάλογα την έκταση των παρεμβάσεων.

3. Διαχείριση Περιβάλλοντος Χώρου (Defensible Space)

(Μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα και οικονομικά)

Ζώνη 0–5 μέτρα γύρω από το σπίτι χωρίς βλάστηση, με πέτρα ή χαλίκι.

Κλάδεμα δέντρων/θάμνων ώστε να μην αγγίζουν το κτίριο.

Καθαρισμός υδρορροών και απομάκρυνση ξερών φύλλων.

Απομάκρυνση ξύλινων deck και εύφλεκτων αντικειμένων από το άμεσο περιβάλλον.

💰 Εκτίμηση κόστους: 500–3.000 €, κυρίως για εργασία και υλικά.

Η επένδυση σε ένα “ακαύστο σπίτι” δεν είναι πολυτέλεια· είναι ασφάλεια ζωής και περιουσίας. Με σωστό σχεδιασμό, τα μέτρα αυτά μπορούν να ενταχθούν σε κρατικά προγράμματα επιδότησης, όπως έγινε στο “Εξοικονομώ”, και να γίνουν υποχρεωτικά για περιοχές υψηλού κινδύνου.

Πηγή: medlabnews.gr