Αντώνης Μπέζας στο 2ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο της ΠΟΠΣΒ: «Η Αλβανία αναζωπυρώνει με νέα μορφή το Βλάχικο Ζήτημα»

Προειδοποίησε για τις γεωπολιτικές διαστάσεις της μονομερούς αναγνώρισης των Βλάχων ως «εθνικής μειονότητας» από την Αλβανία και πρότεινε ενεργή στάση της ελληνικής διπλωματίας

Στο 2ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων (ΠΟΠΣΒ), με θέμα «Βλαχόφωνος Ελληνισμός – Ιστορική Εξέλιξη και Σύγχρονες Προκλήσεις», που πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στην Ακαδημία Αθηνών, στις 11 και 12 Οκτωβρίου, ο πρώην υπουργός Αντώνης Μπέζας αναφέρθηκε με σαφήνεια στις πρόσφατες πολιτικές της Αλβανίας έναντι των Βλάχων, τονίζοντας ότι «το Βλάχικο Ζήτημα δεν είναι παρελθόν αλλά  βρίσκεται ξανά στο προσκήνιο με διαφορετική μορφή καθώς από το ρουμανοβλαχικό πλαίσιο έχουμε περάσει στον νεοαρμάνικο εθνικισμό».

Ο κ. Μπέζας ανέλυσε πως το ιστορικό αυτό ζήτημα, που γεννήθηκε τον 19ο αιώνα από την προσπάθεια της Ρουμανίας να αποκτήσει επιρροή στον ελλαδικό χώρο, επανέρχεται σήμερα με νέους όρους, ιδιαίτερα μέσα στην Αλβανία. Εκεί, όπως σημείωσε, παρατηρείται μια οργανωμένη προσπάθεια διαχωρισμού των Βλάχων από την αναγνωρισμένη Ελληνική Εθνική Μειονότητα, αφού η  Αλβανία τους αναγνωρίζει ως ξεχωριστή «εθνική μειονότητα» με τον νόμο 96/2017. Πρόκειται, όπως υπογράμμισε, για μια πολιτική πράξη με ευρύτερες γεωπολιτικές προεκτάσεις.

«Κάθε κράτος έχει το  δικαίωμα να αναγνωρίζει τις μειονότητες που επιλέγει εντός της επικράτειάς του. Ωστόσο το δικαίωμα αυτό δεν είναι απόλυτο. Πρέπει να ασκείται με βάση τις αρχές της καλής γειτονίας, του σεβασμού των δικαιωμάτων τρίτων χωρών και της μη ανάμειξης σε εσωτερικές υποθέσεις των άλλων χωρών. Όταν μια πολιτιστική ή γλωσσική ομάδα που διαβιεί διασυνοριακά, όπως οι Βλάχοι – και αποτελεί τμήμα της ιστορικής και πολιτισμικής ταυτότητας μιας άλλης χώρας, όπως της Ελλάδας-  αναγνωρίζεται μονομερώς από την Αλβανία, τότε εγείρονται σύνθετα πολιτικά και νομικά ζητήματα αφού αυτό δίνει τη δυνατότητα να εντείνει τη δράση της μια τρίτη χώρα, η Ρουμανία, ενώ δημιουργείται de facto θέμα ταυτότητας στους αντίστοιχους πληθυσμούς εντός της Ελλάδας», επισήμανε χαρακτηριστικά.

Ο πρώην υπουργός εξέφρασε ακόμη την ανησυχία του για την απουσία αντίδρασης της ελληνικής διπλωματίας: «Δεν γνωρίζω αν έχει υπάρξει ειδικός χειρισμός από το Υπουργείο Εξωτερικών. Αν δεν έχει υπάρξει, πρέπει  κατά τη γνώμη μου να υπάρξει. Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να παρακολουθεί στενά τέτοιες εξελίξεις και να διατυπώνει με διπλωματικές δηλώσεις, σαφείς θέσεις σε διεθνή fora επισημαίνοντας ότι η αναγνώριση από την Αλβανία των Βλάχων ως ξεχωριστής «εθνικής μειονότητας» δεν μπορεί να οδηγεί σε αναθεώρηση ιστορικών και πολιτισμικών πραγματικοτήτων, ούτε να χρησιμοποιείται ως εργαλείο αποδυνάμωσης του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού».

Υπογράμμισε, επίσης, ότι οι Βλάχοι υπήρξαν θεμελιωτές του νεότερου ελληνικού κράτους, εθνικοί ευεργέτες, δάσκαλοι και αγωνιστές. «Καθήκον μας», είπε, «δεν είναι να απολογούμαστε για την ελληνικότητά τους, αλλά να την φωτίζουμε και να την αναδεικνύουμε, όπου κι αν αυτοί ζουν —στην Αλβανία, στα Σκόπια, στη Σερβία, στη Βουλγαρία, στη Ρουμανία— όχι με ανταγωνισμό, αλλά με εθνική αξιοπρέπεια και αυτογνωσία».

Κλείνοντας, ο Αντώνης Μπέζας ανέφερε πως «η Πολιτεία θα πρέπει να αναγνωρίσει εμπράκτως το έργο της Ομοσπονδίας, να στηρίξει επιστημονικά και οικονομικά τις δράσεις της και να  εξασφαλίσει χώρο και κύρος σε έναν θεσμό, που μαζί με την Παγκόσμια Βλάχικη Αμφικτιονία, υπηρετεί όχι μόνο μια πολιτιστική ιδιαιτερότητα  αλλά την ίδια την ενότητα και την αδιάλειπτη ιστορική συνέχεια του βλαχόφωνου Ελληνισμού στα Βαλκάνια».