Σαν σήμερα ..23-2-1968 ..Πτώση δύο αερσκαφών στον Κοκκινόλακο της Πίνδου κοντά στις Πηγές Άρτας

 

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 23 2-1968 ... ΠΤΩΣΗ ΔΥΟ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ ΣΤΟΝ       ΚΟΚΚΙΝΟΛΑΚΟ ΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ ΚΟΝΤΑ ΣΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΑΡΤΑΣ

 Κάθε χρόνο, αυτή την τραγική  μέρα,   ψηλά  σε μια βουνοκορφή της  Πίνδου   δυο μαύρες σκιές  με φτερά αετών πετούν  πάνω από το  χιονισμένο  Κοκκινόλακο . Το τσακισμένο φτερούγισμά τους  θυμίζει τους   δυο   αεροπόρους μας που πριν από πενήντα επτά  χρόνια  συνάντησαν  εκεί τη μοίρα τους και έγιναν αθάνατοι.

       Το επίγραμμα του συναδέλφου τους,  του Υποπτέραρχου (Ι) Ε.Α Σπύρου  Κίκερη που περιέχεται και στο βιβλίο του ΄΄ΟΥΡΑΝΟΔΡΟΜΙΑ με εκτενή αναφορά στο συμβάν αυτό,  αποτυπώνει τη μοίρα των αθανάτων.

 Στις Πίνδου τις Βουνοκορφές!

   αίφνης βροντάν δυο αστραπές

κι’από της Άρτας τις Πηγές

 είδαν αυτές,  σαν δυο ψυχές

  AΝΑΦΟΡΑ ΜΝΗΜΗΣ

ΓΙΑ ΔΥΟ ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΥΣ ΠΙΛΟΤΟΥΣ ΤΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ

      Βαρύς ο φόρος της Πολεμικής αεροπορίας από ατυχήματα πτώσης αεροσκαφών και ελικοπτέρων. Εκατοντάδες πιλότοι γεμίζουν το λεύκωμα πεσόντων της Πολεμικής Αεροπορίας « υπέρ πατρίδος» φυλάσσοντας τις εναέριες Θερμοπύλες. Από όλους σχεδόν ξεχασμένοι όμως. Δεν ζητούν τίποτε άλλο παρά μόνο την ενθύμηση και την τιμή της θυσίας τους .

Έτσι ηθικό καθήκον για έναν  ελάχιστο φόρο τιμής με ώθησε και εμένα να αφιερώσω αυτές τις λίγες γραμμές σε δύο αεροπόρους μας που έμελλε να χάσουν τη ζωή τους εν ώρα καθήκοντος στις βουνοκορφές της Πίνδου κοντά στο χωριό μου στις Πηγές Άρτας.

 ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ…………

Σαν σήμερα πριν 57 ακριβώς χρόνια στις 23 Φεβρουαρίου του 1968 ημέρα Παρασκευή τρία  αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας τύπου F-84F με έδρα το Αεροδρόμιο της Λάρισας εκτελούσαν  διατεταγμένη αποστολή εικονικής  προσβολής του αεροδρομίου της Πρέβεζας ( μαρτυρία  υποπτέραρχου ε.α Σπύρου Κίκερη) . Γυρίζοντας στην βάση τους, προσέκρουσαν στην κορυφή του όρους Κοκκινόλακου (ύψος 1.750 μέτρα), δύο μίλια βορειοδυτικά του χωριού Πηγές, Αποτέλεσμα  ήταν η συντριβή τους και ο  θάνατος των δύο  χειριστών πριν προλάβουν να χρησιμοποιήσουν τα εκτινασσόμενα καθίσματα . Το ένα προσέκρουσε στην  χιονισμένη πλαγιά  κάτω από το ΄΄Αγκάθι΄΄ του Κοκκινόλακου. Το  δεύτερο προσέκρουσε  και ανεφλέγη  λίγα μέτρα πριν την κορυφή  πάνω από την περιοχή της Ελάτης με απόσταση μεταξύ των 800 μέτρα  περίπου . Χειριστές των δύο αεροσκαφών    ήταν ο Σμηναγός Βενετσάνος Άγγελος ετών 32 από την Καλαμάτα και ο Σμηναγός Κουθουρίδης Γεώργιος ετών 29 από τον Καμπάνη Κιλκίς.  Το τρίτο Α/Φ του σχηματισμού με  πιλότο τον Υποσμηναγό Δημήτριο Αρσένη πέρασε την κορυφή και έφτασε στην μονάδα του στη Λάρισα χωρίς να γνωρίζει το ακριβές σημείο που χάθηκαν τα άλλα δύο. Μόλις 15 μέτρα ποιο ψηλά ήθελαν να περάσουν την βουνοκορφή. Παιχνίδι και αυτό της μοίρας τους.

    Αίτιο  ήταν η πυκνή νέφωση που επικρατούσε στην περιοχή ένεκα της οποίας ο σχηματισμός  δεν αντελήφθη εγκαίρως την χιονισμένη οροσειρά. Επί  τρεις-τέσσερις  ημέρες αεροπλάνα και ελικόπτερα πετούσαν σε όλη την περιοχή  καλυμμένη με πολύ χιόνι  μέχρι  να εντοπίσουν το σημείο πτώσης των αεροσκαφών.  Μετά από πολλές προσπάθειες κατόρθωσαν τελικά, να εντοπίσουν τα σημεία  πρόσκρουσης. Το μεν ένα στην κορυφή  ΄΄Αγκάθι΄΄του Κοκκινόλακου Πηγών ενώ το δεύτερο σε απόσταση  μεταξύ των 800-1000 μέτρα δυτικά του πρώτου, στην  ορογραμμή της Ελάτης.

       Από τη κατόπτευση της περιοχής με ελικόπτερο  διαπίστωσαν ότι η προσέγγιση  με  εναέρια μέσα  ήταν αδύνατη. Έτσι κάτοικοι του χωριού μας  με την  δύναμη της Εθνοφυλακής, χωρίς εξοπλισμό και εφόδια σχημάτισαν  μία ομάδα έρευνας 25 ατόμων. Επικεφαλής της ομάδας αυτής  ήταν ο πατέρας μου. Μέσα σε αντίξοες συνθήκες μετά από πεζοπορία  ωρών, στο παγωμένο  χιόνι, δεμένοι ο ένας με τον άλλον με σχοινιά, έφτασαν στο  απότομο σημείο όπου βρήκαν τα συντρίμμια,περισυνέλλεξαν την σορό του ενός  πιλότου του ΄Αγγελου Βενετσάνου (ότι απέμεινε από αυτόν) και την κατέβασαν μέσα σε κουβέρτες στις Πηγές  από όπου και την  παρέλαβε ελικόπτερο της Πολεμικής Αεροπορίας. Πολλά κομμάτια του αεροσκάφους  που περισυλλέγησαν  φορτωμένα σε μουλάρια αποτέλεσαν για καιρό αντικείμενο περιέργειας για όλους .

Θυμάμαι –παιδί τότε- πολύ έντονα το γεγονός αυτό και χαρακτηριστικά την μεταφορά του Σμηναγού ΄Αγγελου Βενετσάνου 32 ετών με καταγωγή από την Καλαμάτα στο «Αητολίθι» τοποθεσία των Πηγών που ήταν το ελικόπτερο, αλλά και τον θρήνο των συγχωριανών μου για το χαμό τους..... Επάνω του βρήκαν και την ταυτότητά του.  Μία κοπέλα του χωριού  έβγαλε από την προίκα της καθαρά κλινοσκεπάσματα και τον τύλιξαν. Από  τη σορό του έτερου πιλότου του Γ. Κουθουρίδη  δεν βρέθηκε τίποτε αφού το αεροσκάφος   ανεφλέγη κατά την πρόσκρουση.

Δύο Πιλότοι ήρωες .

Δύο περήφανοι αετοί που άφησαν την τελευταία τους πνοή σε μια βουνοκορφή της Πίνδου ποτίζοντάς την με το αίμα τους. Μαζί με τους υπόλοιπους πεσόντες θα μας θυμίζουν πάντα την αφοσίωση και την αυταπάρνηση στο καθήκον για την προστασία της πατρίδας μας από κάθε επιβουλή .

        Τίποτε δεν θυμίζει σήμερα στους στρατοκόπους το τραγικό συμβάν στο σημείο εκείνο, παρά μόνο  μικρά κομμάτια  από τα συντρίμμια που  βρίσκονται ακόμα και σήμερα διάσπαρτα, καθώς και   ένα αχνό το αποτύπωμα της σφοδρής πρόσκρουσης στο έδαφος. Μόλις πέρυσι το καλοκαίρι στο βάθος της χαράδρας 350μ. κάτω από το ΄΄Αγκάθι΄΄  με τον εντοπίσαμε -μετά από πληροφορίες κτηνοτρόφων μας-  των ριναίο τροχό  του αεροσκάφους του Α. Βενετσάνου  σχεδόν άθικτο. Ελπίζουμε με την βοήθεια της  ΕΜΑΚ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ να τον ανασύρουμε.

 Να επισημάνουμε εδώ ότι μετά το αναλυτικό ρεπορτάζ από την δημοσιογράφο  του STAR  και ανταποκρίτρια  του Α.Π.Ε Μαίρης Τζώρα τον Νοέμβριο του 2022, επικοινώνησαν μαζί μας - για πρώτη φορά- συγγενείς  των δύο αεροπόρων. Ο ένας εξ αυτών  είναι πρώτος εξάδελφος του  Άγγελου Βενετσάνου  και ο οποίος αγνοούσε τις συνθήκες και το σημείο που έπεσαν, ενώ συγκινημένος   εξεδήλωσε την επιθυμία να επισκεφθεί το  σημείο του συμβάντος. Το ίδιο συνέβη και για τον εκ Καμπάνη Κιλκίς Γιώργο Κουθουρίδη.

 Αποτελεί Καθήκον όλων  μας να τους έχουμε  ως παράδειγμα, να θυμόμαστε τη θυσία τους και να τους τιμούμε πάντα . Εξ΄άλλου η Αδελφότητα Πηγιωτών ΄Αρτας από το 2017   έχει απευθύνει σχετικές επιστολές στο ΓΕΑ, στο Υπουργείο Άμυνας, και σε φορείς ώστε αυτό να γίνει πράξη έστω και μετά από  τόσα χρόνια. Είναι υποχρέωση  όλων μας, αλλά και θέλησή μας-για εξόφληση  χρέους τιμής στους υπέρ Πατρίδος πεσόντες. Είναι δίκαιον και πρέπον νομίζουμε η απότιση τιμής και δόξας στους Ήρωες   αυτούς  που έχυσαν το αίμα τους   εν ώρα καθήκοντος προασπίζοντας τις εναέριες ΄΄Θερμοπύλες΄΄ μα όχι άδικα…. 

Δεν κατέστη εφικτό να γίνει κάτι τόσα χρόνια  στη μνήμη τους, αφού ουδείς ανταποκρίθηκε .

    Για το λόγο αυτό   η Αδελφότητα Πηγιωτών ΄Αρτας  ως Πολιτιστικός φορέας και  ανταποκρινόμενη στις παροτρύνσεις πάρα πολλών συγχωριανών και φίλων  μας, έλαβε την πρωτοβουλία   να στηθεί  μνημείο θύμησης  της θυσίας των    άτυχων πιλότων

Ζητήσαμε   από την Τοπική Κοινότητα Πηγών διά του Προέδρου της Κω/νου Καρακώστα την   παραχώρηση κατάλληλου χώρου στο κέντρο του χωριού η οποία ανταποκρινόμενη   άμεσα με  ομόφωνη απόφασή της παραχώρησε τον  χώρο για την κατασκευή του Ηρώου των πεσόντων  Αεροπόρων. Έτσι ξεκινήσαμε την προσπάθειά μας. Τον Σεπτέμβριο του 2024 κατασκευάστηκε το βάθρο με την στήλη του. Πριν λίγες μέρες το Ηρώο ολοκληρώθηκε  με την μαρμάρινη επένδυσή του,  με την  προσθήκη επιγραμμάτων-εμβλημάτων  και αναφορά στο συμβάν όπως έχει καταγραφεί στα επίσημα αρχεία της Πολεμικής Αεροπορίας. Μαζί και το επίγραμμα του  Υποπτέραρχου (Ι)  ε.α   Σπύρου Κίκερη.  Όλα αυτά  έγιναν  με  προσωπικές μόνο συνεισφορές  λίγων   συγχωριανών  και φίλων μας που συντάχθηκαν μαζί μας για το σκοπό αυτό.  Πρόθεσή μας είναι η ανάπλαση του χώρου γύρω από το μνημείο.  Έχουμε την ελπίδα ότι σε αυτό θα βοηθήσουν όλοι.

      Επίσης η 23η Φεβρουαρίου καθιερώθηκε πλέον  ως ημέρα θυσίας των δύο αεροπόρων με τελετή μνήμης την προηγούμενη Κυριακή της 23ης Φεβρουαρίου εκάστου.  Αισθανόμαστε δικαιωμένοι από το αποτέλεσμα . Ήταν ένα στοίχημα με τον εαυτό μας να το  κάνουμε  και το κερδίσαμε.

 Κλείνοντας την αναφορά του γεγονότος δεν μπορούμε να μην τους αφιερώσουμε  ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα απο τον Θουκιδίδη του Επιτάφιου λόγου-που αποτελεί το ΄΄Ιερό Ευαγγέλιο της Φυλής μας΄΄. Τον  εκφώνησε ο Περικλής στον Κεραμικό για τούς νεκρούς των Αθηναίων  και που είναι  διαχρονικά επίκαιρο  σε όλους τους πεσόντες για την πατρίδα μας.

ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ….

 

«Στάθηκαν αντάξιοι τῆς πολιτείας ποὺ τοὺς ἀνάθρεψε…………

Πρέπει νὰ βλέπετε τὸ μεγαλεῖο τῆς πολιτείας στὶς καθημερινὲς της ἐκδηλώσεις καὶ να συλλογίζεστε πὼς τῆς τὸ ἔδωσαν ἄνδρες γενναῖοι ποὺ εἶχαν τὸ αἴσθημα τοῦ καθήκοντος καὶ μεγάλη φιλοτιμία σὲ κάθε ἔργο ποὺ ἀναλάμβαναν. Ἄν, καμιά φορά, ατυχούσαν σὲ κάποιο ἐγχείρημα, δὲν στεροῦσαν ὅμως τὴν πατρίδα ἀπ' τὴν ἀνδρεία τους, γιατὶ θεωροῦσαν πὼς ἡ ὡραιότερη κοινὴ προσφορὰ ἦταν νὰ θυσιαστοῦν γι' αὐτήν. Ὅλοι μαζὶ τῆς πρόσφεραν τὴ ζωή τους κι ὁ καθένας τους λάμβανε ἀθάνατο ἔπαινο καὶ δοξασμένο τάφο, ὄχι τόσο αὐτὸν ὅπου κοίτονται, ὅσο τὴν μνήμη ἐκείνων ποὺ θὰ θέλουν νὰ τοὺς δοξάσουν, γιατὶ τάφος τῶν μεγάλων εἶναι ἡ πᾶσα γῆ καὶ δὲν φανερώνεται ἀπὸ τὴν ὲπιγραφὴ μιὰς στήλης στὴν πατρική τους χώρα. Καὶ στὰ πιὸ μακρινὰ μέρη, ἡ μνήμη τους, ἄγραφη, μένει ζωηρότερη μέσα στὶς ψυχές, περισσότερο γιὰ τὴν ἀνδρεία τους παρὰ γιὰ τὸ ἔργο ποὺ ἔκαναν. Ἔχοντας αὐτοὺς γιὰ παράδειγμα καὶ ξέροντας πὼς εὐτυχία θὰ πῆ ἐλευθερία καὶ ὲλευθερία σημαίνει ἀνδρεία, δὲν πρέπει νὰ δειλιάζετε μπροστὰ στοὺς κινδύνους τοῦ πολέμου. Δὲν εἶναι ἀλήθεια πὼς ὅσοι δυστυχοῦν καὶ δὲν ἔχουν ἐλπίδα μιᾶς καλύτερης μοίρας θυσιάζουν πιὸ εὔκολα τὴ ζωὴ τους. Τὴν θυσιάζουν ἐκεῖνοι πού, ἄν θελήσουν νὰ τὴν σώσουν ἀποφεύγοντας τό μοιραῖο,  κινδυνεύουν νὰ πάθουν τὸν μεγαλύτερο ἐξευτελισμό ἄν νικηθούν.

Γιὰ τοὺς ἀνδρείους ὁ ἐξευτελισμὸς τῆς δειλίας εἶναι χειρότερος ἀπ' τὸν γενναῖο κι ἀναπάντεχο θάνατο».

Ως αφιέρωμα, οι στίχοι του ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΛΒΟΥ

 Ας μη βρέξει ποτέ

το σύννεφον, και ο άνεμος

σκληρός ας μή σκορπίση

το χώμα το μακάριον

που σας σκεπάζει.

Ας το δροσίση πάντοτε

με τ' αργυρά της δάκρυα

η ροδόπεπλος κόρη'

και αυτού ας ξεφυτρώνουν

αιώνια τ' άνθη.

 ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥΣ

 «Στάθηκαν αντάξιοι της πολιτείας που τους ανάθρεψε…

ΧΡΗΣΤΟΣ Β.ΚΑΠΕΡΩΝΗΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΠΗΓΙΩΤΩΝ ΑΡΤΑΣ

 

 

 

 Χαρακτηριστικό είναι και  το επίγραμμα του Σπύρος Κίκερη  Βετεράνου   Υποπτέραρχου(Ι)ε.α    που έζησε το ατύχημα υπηρετώντας  στην ίδια μοίρα  όπως το περιγράφει   στην ιστοσελίδα του εξ αφορμής παλαιότερη  ανάρτησής μας.

ΣΜΗΝΑΓΟΙ ΒΕΝΕΤΣΑΝΟΣ – ΚΟΥΘΟΥΡΙΔΗΣ  ΤΟΥΤΗ Η ΚΑΤΑΘΕΣΗ!

                          Επετειακό          23/2/1968

                            "Τούτη η Κατάθεση ζωών 

          και η ανάληψη ψυχών, δεν έχει Τελειωμό

                       γι'αυτό κι' Περηφάνια μας

                         Φτάνει στον Ουρανό!"

                Σπυρος Κίκερης  Σμήναρχος Ε.Α