Ιωάννινα:Αποτελέσματα της εκδήλωσης “Ενέργεια, Δήμος και πολίτες”

Σε εκδήλωση με τίτλο “Ενέργεια, Δήμος και πολίτες” που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη συμμετοχή πολιτών την Τετάρτη 5 Απριλίου στα Ιωάννινα, συζητήθηκε το πως ενεργειακές κοινότητες ευρείας βάσης, επιχειρήσεις, πολίτες και ο Δήμος θα μπορούσαν να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων της πόλης. 

Οι εισηγητές τοποθετήθηκαν στα εξής θέματα:

Ο Σωτήρης Τσουκαρέλης (πρόεδρος της ένωσης φορέων κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας Ηπείρου, «ΚΟΙΝΟ ΚΑΛΟ») ανέδειξε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι τοπικές επιχειρήσεις λόγω του υψηλού ενεργειακού κόστους. 

Η Βαρβάρα Αγγελή (δημοσιογράφος, ΣΧΗΜΑ ΚΟΙΝΣΕΠ) ανέλυσε το πρόβλημα της αιθαλομίχλης.  

O Δημήτρης Κιτσικόπουλος (εκπρόσωπος της οργάνωσης ΗΛΕΚΤΡΑ energy) αναφέρθηκε στην ανάγκη αποτελεσματικότερης συνεργασίας Δήμου και πολιτών.  

Έγιναν επίσης τοποθετήσεις και παρουσιάστηκαν ιδέες από πολίτες και εκπροσώπους Δημοτικών και Περιφερειακών παρατάξεων και περιβαλλοντικών οργανώσεων.

οι διοργανωτές κατέγραψαν τις λύσεις που αναδείχθηκαν από τους εισηγητές και το κοινό και παρουσιάζουν σειρά προτάσεων: 

Για τη μείωση του ενεργειακού κόστους των τοπικών επιχειρήσεων: Αξιοποίηση του μοντέλου του ενεργειακού συμψηφισμού μέσω ενεργειακών κοινοτήτων.  

Για την αύξηση της κοινωνικής αποδοχής έργων ΑΠΕ: Συμμετοχικός σχεδιασμός έργων ΑΠΕ σε κατάλληλη κλίμακα και σύμφωνα με τις ενεργειακές ανάγκες της κάθε περιοχής. Χωροθέτηση ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.  Αξιοποίηση διαφορετικών τεχνολογιών ανάλογα με τις δυνατότητες της κάθε περιοχής (π.χ., φωτοβολταϊκά, μικρά αιολικά, μικρά υδροηλεκτρικά, βιομάζα, βιοαέριο, κλπ).  Προώθηση αγροφωτοβολταϊκών συστημάτων.  Ενεργή συμμετοχή των πολιτών στα έργα και τη διακυβέρνηση τους μέσω συμμετοχής σε ενεργειακές κοινότητες ευρείας βάσης.

Για τη μείωση της αιθαλομίχλης: Ενίσχυση της διαφάνειας μέσω ελεύθερης διάθεσης δεδομένων ώστε να αναλυθούν και αναζητηθούν λύσεις.  Προώθηση λύσεων θέρμανσης με χρήση αποδοτικότερων συστημάτων βιομάζας (σε σχέση με τζάκι/καυσόξυλα).  Προώθηση εξοικονόμησης ενέργειας και συστημάτων αντλιών θερμότητας σε συνδυασμό με έργα ενεργειακού συμψηφισμού.    

Για την ενίσχυση της συνεργασίας Δήμου και πολιτών και τη μείωση του ενεργειακού κόστους: Τρεις επιλογές για τον Δήμο:

Ο “Δήμος χωρίς τους πολίτες” - αλλά με όφελος για τους πολίτες:  Κατασκευή έργων ενεργειακού συμψηφισμού για τη μείωση ενεργειακού κόστους οδοφωτισμού, αντλιών ύδρευσης, σχολείων, δημοτικών κτηρίων, κλπ.  Τμήμα του οικονομικού οφέλους να μεταφέρεται στους δημότες μέσω της μείωσης των δημοτικών τελών.  Υλοποίηση των έργων μέσω των δύο ενεργειακών κοινοτήτων στις οποίες συμμετέχει ο Δήμος Ιωαννιτών ή ακόμα και χωρίς συμμετοχή σε αυτές.

Ο “Δήμος με τους πολίτες“: Μέσω της συμμετοχής του Δήμου σε ενεργειακή κοινότητα ευρείας βάσης στην οποία συμμετέχουν πολίτες και επιχειρήσεις, όπως, π.χ., η Κοινέργεια (commonen.gr) ή άλλες.  

Ο “Δήμος για τους πολίτες”:  Στην περίπτωση αυτή ο Δήμος δεν συμμετέχει στην ενεργειακή κοινότητα αλλά την υποστηρίζει και αναπτύσσουν συνέργειες διατηρώντας η κάθε πλευρά τον δικό της διακριτό ρόλο.  Ο Δήμος μπορεί να παρέχει στέγες ή δημοτικές εκτάσεις, να διαθέτει δεδομένα για τη χωροθέτηση έργων, να παρέχει χώρους φιλοξενίας εκδηλώσεων. Συνεργασία σε ερευνητικά έργα. Συνέργειες για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης και της εγκατάστασης φορτιστών. Ανταλλαγή τεχνογνωσίας. Συνεργασία σε δράσεις ενημέρωσης, εκπαίδευσης και δικτύωσης.  

Και οι τρεις επιλογές μπορούν να συνυπάρξουν καθώς έχουν αλληλο-συμπληρωματικό χαρακτήρα.  Η δεύτερη και η τρίτη είναι πιο συμπεριλιπτικές.

Για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας: Καταγραφή ευάλωτων νοικοκυριών από τον Δήμο και συνεργασία με ενεργειακές κοινότητες για ένταξη τους σε έργα ενεργειακού συμψηφισμού.  Οδηγό μπορεί να αποτελέσει η ενεργειακή κοινότητα Κοινέργεια η οποία ήδη έχει αναλάβει σχετικές δράσεις. 

Για τη βέλτιστη αξιοποίηση του προγράμματος “100 climate-neutral and smart cities by 2030” στο οποίο συμμετέχουν τα Ιωάννινα και καλούνται να καταστούν κλιματικά ουδέτερα μέχρι το 2030:  Για να γίνει αυτό αποτελεσματικά είναι απαραίτητη η άμεση εμπλοκή των πολιτών και των τοπικών επιχειρήσεων και το μοντέλο των ενεργειακών κοινοτήτων μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά προς αυτή την κατεύθυνση.  Σε πρώτη φάση, προτείνεται η αναθεώρηση του υφιστάμενου οδικού χάρτη (roadmap) “Ιωάννινα 2030 - Κλιματικά ουδέτερη πόλη” .  Παρ’ οτι η ενίσχυση του ρόλου των πολιτών στον ενεργειακό τομέα αποτελεί Ευρωπαϊκή και εθνική προτεραιότητα, ο ρόλος αυτός δεν αναγνωρίζεται στον υφιστάμενο οδικό χάρτη. Να ενσωματωθούν σχετικές δράσεις συνοδευόμενες από ποιοτικούς και ποσοτικούς στόχους.  

Η ενεργειακή κοινότητα Κοινέργεια, ως το πιο επιτυχημένο έως τώρα, παράδειγμα ενεργειακής κοινότητας ευρείας βάσης στην Ήπειρο, μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για την αποτελεσματική εφαρμογή των παραπάνω προτάσεων.

Οι φορεις: 

Οργάνωση ΗΛΕΚΤΡΑ energy, 

Ένωση φορέων κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας Ηπείρου “Κοινό ΚΑΛΟ”, 

Ερευνητικό εργαστήριο P2P lab