Μονοδένδρι: Το "πέτρινο" στολίδι στο Ζαγόρι![video]

Το Μονοδένδρι είναι από τα χωριά του Ζαγορίου που μπορούν να χαρακτηριστούν και ως πέτρινα διαμαντάκια. Το πέτρινο χωριό συναντάται σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 1.000 μέτρων, σε απόσταση περίπου 40 χλμ. από την πόλη των Ιωαννίνων και αποτελεί τον τουριστικό «πυρήνα» της περιοχής. Στην ουσία πρόκειται για ένα από τα ομορφότερα χωριά ολόκληρης της Ηπείρου, το οποίο κλέβει τις εντυπώσεις των επισκεπτών του με τις γραφικές γωνιές και τις απαράμιλλου, φυσικού κάλλους εικόνες που αντικρίζει κανείς εδώ. Από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία του χωριού η αρχιτεκτονική των κτιρίων του, η οποία μαζί με εκείνη της γειτονικής Βίτσας, αποτελούν εξαιρετικά δείγματα της τεχνοτροπίας των μαστόρων της Ηπείρου. Στα όσα αξίζει κανείς να παρατήσει από κοντά στο Μονοδένδρι είναι οι πέτρινοι πύργοι στην Οξιά, η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στην πλατεία του χωριού, το φαράγγι του Βίκου και η μονή της Αγίας Παρασκευής που ιδρύθηκε το 1412, σκαρφαλωμένη σε κάθετους επιβλητικούς βράχους λίγο έξω από το χωριό και βρίσκεται στο χείλος του φαραγγιού του Βίκου. Επίσης θα δείτε την Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή, σημείο αναφοράς για το χωριό.

Το Μονοδένδρι γνώρισε μεγάλη εμπορική και οικονομική ανάπτυξη κατά τον 17ο και 18ο αιώνα. Αρχικά, το Μονοδένδρι φαίνεται να υπήρξε μια κοινότητα από κοινού με την Βίτσα υπό την ονομασία Βιζίτσα ή Βεζίτσα. Κατά τον 17ο αιώνα, λόγω της αύξησης του πληθυσμού οι οικισμοί αυτονομήθηκαν και το Μονοδένδρι έλαβε τη σημερινή του ονομασία (ως τότε λεγόταν Άνω Μαχαλάς). Το 1750 ιδρύθηκε στο Μονοδένδρι το πρώτο σχολαρχείο. Κατά τα χρόνια της κυριαρχίας του Αλή πασά, κτίστηκε στο Μονοδένδρι οχυρό προς την πλευρά του Βίκου. Το 1870, στο Μονοδένδρι υπήρχαν τρία σχολεία εκ των οποίων το ένα ήταν παρθεναγωγείο το οποίο ιδρύθηκε το 1846 μετά από δωρεές των αδελφών Ριζάρη κ.ά. και αποτελούσε το παλαιότερο σχολείο κορασίδων στο Ζαγόρι.