Πόσο μειώνεται η αποτελεσματικότητα των εμβολίων ;Τί έδειξε νέα μελέτη

Στα αποτελέσματα πρόσφατης συστηματικής ανασκόπησης για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων σε διαφορετικούς χρόνους μετά τον πλήρη εμβολιασμό   και τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Lancet αναφέρθηκε κατά τη σημερινή ενημέρωση για τον εμβολιασμό η κα Μαρία Θεοδωρίδου .

Σημειώνεται ότι η μελέτη αυτή έγινε πριν την εμφάνιση της παραλλαγής Ομικρον.

Τί έδειξε αυτή η μελέτη ;

Η κα Θεοδωρίδου αναλυτικά ανέφερε:

"6 μήνες μετά τον πλήρη εμβολιασμό η αποτελεσματικότητα των εμβολίων έναντι  μόλυνσης και συμπτωματικής νόσου covid μειώθηκε κατά 20 έως 30%  και με τα 4 εμβόλια που χρησιμοποιήθηκαν .

Αντίθετα η αποτελεσματικότητα έναντι της σοβαρής νόσου διατηρήθηκε άνω του 70% με μικρή μείωση της τάξεως του 10% στους 6 μήνες.Να θυμίσω  ότι ο βασικός εμβολιασμός είναι με τις 2 δόσεις του εμβολίου .Αποτελεί λοιπόν η μελέτη αυτή την πρώτη συστηματική ανασκόπηση που δείχνει το μέγεθος της μείωσης της αποτελεσματικότητας σε σχέση με το χρόνο μετά τον πλήρη βασικό εμβολιασμό όπως και την έκβαση της νόσου .

Η μείωση φυσικά οφείλεται στην κυρίως φθορά των αντισωμάτων και την εμφάνιση των μεταλλάξεων .Τα ευρήματα είναι σημαντικά για τη διαμόρφωση των σχημάτων ιδίως των αναμνηστικών δόσεων που απασχολούν ιδιαίτερα όλα τα κράτη ."

Όλα όσα ανέφερε η κα Θεοδωρίδου στη σημερινή   ενημέρωση 

Η συγκρατημένη χαρά με την αποκλιμάκωση της πανδημίας Covid στη χώρα μας, σκιάζεται από τα αναπάντεχα μαύρα σύννεφα του πολέμου στην Ουκρανία.

Μεταξύ των καταστροφών που προκαλούν οι πολεμικές συρράξεις σε όλους τους τομείς της ζωής μας, θα ήθελα να θυμίσω και την ανατροπή των μηχανισμών ελέγχων των λοιμωδών νοσημάτων που προλαμβάνονται με τους εμβολιασμούς.

Η μείωση της εμβολιαστικής κάλυψης ενός πληθυσμού λόγω των συνθηκών πολέμου, οδηγεί σε εμφάνιση λοιμωδών νοσημάτων και ακύρωση της παγκόσμιας προσπάθειας εκρίζωσης αυτών των νοσημάτων.

Ένα παράδειγμα, η Συρία. Μετά από 13 χρόνια που ήταν ελεύθερη από πολιομυελίτιδα, λόγω του πολέμου μεταξύ 2011 – 2027 με καταρράκωση του συστήματος υγείας της χώρας, και με την εμβολιαστική κάλυψη από το πολύ καλό ποσοστό, άνω του 80%, να μειώνεται στο 41%, είχε την επανεμφάνιση 35 περιπτώσεων πολιομυελίτιδας μέσα σε τρεις μήνες. Ένα γεγονός το οποίο σήμανε συναγερμό για ενδεχόμενη διασπορά σε γειτονικές χώρες αλλά και στην Ευρώπη. Άλλη μια φορά δηλαδή γίνεται σαφές ότι καμιά χώρα δεν είναι άνοση στα μεταδιδόμενα λοιμώδη νοσήματα.

Στην επιδημία της Covid καθημερινά χωρίς να το έχουμε πολυσυνειδητοποιήσει χρησιμοποιούμε όρους πολεμικούς: ο ιός- «αόρατος εχθρός», τα εμβόλια- «όπλα», τα αντισώματα- «στρατιώτες», η ανοσία- «με πρώτο και δεύτερο μέτωπο», η «αντίσταση» ή τα «αναχώματα».

Ακόμη, όμως, δεν δικαιούμεθα να χρησιμοποιήσουμε σε αυτόν τον λεκτικό πόλεμο τη λέξη «ειρήνη» γιατί υπάρχουν θέματα και η προσπάθεια πρέπει να είναι συνεχής.

Με βάση πολλά μηνύματα, τα οποία έρχονται στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών και απορίες ή διευκρινίσεις, θα ήθελα να αναφερθώ στις συστάσεις εμβολιασμού των ανοσοκατασταλμένων, ενός σημαντικού πληθυσμού συμπολιτών μας με μεγάλη ετερογένεια λόγω των διαφορετικών νοσημάτων και θεραπειών.

Σύμφωνα, λοιπόν, με την Εθνική Επιτροπή, για τα ανοσοκατασταλμένα άτομα συστήνονται τα παρακάτω, αυτά που θα αναφέρω:

Για τον εμβολιασμό ατόμων, παιδιών, εφήβων ηλικίας 5 έως 17 ετών με ανοσοκαταστολή συστήνεται ενισχυτική δόση, 3η δόση, η οποία πρέπει να γίνεται 4 εβδομάδες από την χορήγηση της 2ης δόσης. Στην ομάδα αυτή ανήκουν οι εξής κατηγορίες. Οι κατηγορίες είναι ίδιες τόσο για παιδιά και εφήβους όσο και για ενήλικες. Είναι τα άτομα με καρκίνο συμπαγούς οργάνου ή αιματολογικός καρκίνος υπό αγωγή, άτομα με μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων και αιμοποιητικών κυττάρων υπό αγωγή, πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες, λοίμωξη από HIV με CD4 με λεμφοκύτταρα κάτω από 200, νοσήματα για τα οποία χορηγείται θεραπεία με υψηλές δόσεις κορτικοστεροειδών ή άλλων φαρμάκων, που μπορεί να καταστείλουν το ανοσοκοποιητικό σύστημα.

Και φυσικά, επειδή όλες οι περιπτώσεις δεν μπορούν να καλυφθούν, θα υπάρχουν καταστάσεις ανοσοκαταστολής πέραν αυτών των κατηγοριών που αναφέρθηκα και που θα πρέπει να εμβολιάζονται σύμφωνα με τη σύσταση του θεράποντος ιατρού.

Η δεύτερη κατηγορία είναι ο εμβολιασμός με αναμνηστική δόση, τέταρτη δόση, ενηλίκων με ανοσοκαταστολή. Άτομα ηλικίας άνω των 18 ετών.

Η αναμνηστική δόση, αυτή η τέταρτη δόση σε ενήλικες, διενεργείται σε χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών από την χορήγηση της τρίτης δόσης σε όσους ανήκουν στις κατηγορίες που προανέφερα.

Η ανοσιακή απόκριση στα εμβόλια κατά της Covid έχει αποτελέσει θέμα για πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες. Θα αναφερθώ σε μελέτες που έχουν γίνει και στη χώρα μας από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο και από το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης.

Και πρώτα, αναφέρω μια μελέτη που διεξήχθη από τη Μονάδα Μεσογειακής Αναιμίας την Α΄ Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών και από τη Θεραπευτική Κλινική με την επίβλεψη των Καθηγητών Αντώνη Κατάμη, κύριου Τέρπου και του Πρύτανη του κυρίου Δημόπουλου.

Σύμφωνα με την εργασία αυτή, ελέγχθηκε η ανοσοαπόκριση, η παραγωγή δηλαδή αντισωμάτων σε ασθενείς με β- μεσογειακή αναιμία σε τρεις διαφορετικούς χρόνους πριν τον εμβολιασμό, ένα μήνα μετά τη δεύτερη δόση και τα αποτελέσματα συγκρίθηκαν με 77 υγιή άτομα.

Η μέθοδος ελέγχου της ανοσοαπόκρισης ήταν ο προσδιορισμός των εξουδετερωτικών αντισωμάτων.

Μεταξύ, λοιπόν, των δύο αυτών ομάδων δεν διαπιστώθηκε διαφορά στην ανοσοαπόκριση, ένα δείγμα σημαντικό της αποτελεσματικότητας του εμβολίου- mRNA εμβόλια- τα οποία χρησιμοποιήθηκαν σε αυτή τη μελέτη.

Η μελέτη, βέβαια, συνεχίζεται για να διαπιστωθεί και η διάρκεια αυτής της ανοσίας.

Εκτός από αυτή τη μελέτη, που έχει δημοσιευτεί στο British Journal of Hematology και αφορά σε άτομα με μεσογειακή αναιμία, έχει γίνει ανάλογη μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης για άτομα με δρεπανοκυτταρική αναιμία, με αντίστοιχα αποτελέσματα. Δηλαδή, ικανοποιητικής ανοσοανταπόκρισης αυτών των ατόμων που θεωρούνται ότι είναι ευάλωτα στις λοιμώξεις.

Με την ευκαιρία της αναφοράς των ατόμων με β-Μεσογειακή Αναιμία, να θυμίσω ότι τα άτομα αυτά εξαρτώνται από τη μηνιαία μετάγγιση του αίματος και αυτή είναι μια σημαντική προσφορά που μπορεί να κάνει ο καθένας μας.

Να υπογραμμίσω ότι τα εμβόλια Covid είναι αδρανοποιημένα ή περιέχουν μη ζωντανούς ιούς που δεν αναπαράγονται, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει χρονική περίοδος αποκλεισμού για αιμοδοσία.

Επομένως, ακόμα και ένας που εμβολιάζεται μπορεί να περιμένει λίγες μέρες, αν έχει κάποιες ανεπιθύμητες ενέργειες από το εμβόλιο, αλλά μέσα σε χρόνο, συνήθως μιας εβδομάδας, μπορεί να δώσει αίμα και να έχουμε όλοι υπ' όψιν μας ότι το αίμα έχει ημερομηνία λήξης και η ανάγκη προσφοράς αίματος είναι συνεχής.

Πολλές φορές έχουμε αναφερθεί σε μελέτες που ο στόχος τους ήταν η διερεύνηση της διάρκειας προστασίας του εμβολίου έναντι της λοίμωξης SARS.

Από την αρμόδια Διεύθυνση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στην Γενεύη, με κύριο ερευνητή τον Daniel Feikin, έγινε μια συστηματική ανασκόπηση, μια μετα-ανάλυση, όλων των σχετικών μελετών με θέμα της αποτελεσματικότητα των εμβολίων σε διαφορετικούς χρόνους μετά τον πλήρη εμβολιασμό.

Η μελέτη έγινε πριν την επικράτηση της παραλλαγής «Όμικρον» και δημοσιεύεται στο Lancet.

Σύμφωνα με τα ευρήματα αυτής της μελέτης, έξι μήνες μετά τον πλήρη εμβολιασμό, η αποτελεσματικότητα των εμβολίων έναντι μόλυνσης και συμπτωματικής νόσου Covid μειώθηκε κατά 20 έως 30% και μετά τα τέσσερα εμβόλια που χρησιμοποιήθηκαν.

Αντίθετα, η αποτελεσματικότητα έναντι της σοβαρής νόσου διατηρήθηκε άνω του 70% με μικρή μείωση της τάξεως του 10% στους έξι μήνες. Να θυμίσω ότι ο βασικός εμβολιασμός είναι με τις δύο δόσεις του εμβολίου.

Αποτελεί, λοιπόν, η μελέτη αυτή την πρώτη συστηματική ανασκόπηση που δείχνει το μέγεθος της μείωσης της αποτελεσματικότητας σε σχέση με το χρόνο μετά τον πλήρη βασικό εμβολιασμό, όπως και την έκβαση της νόσου.

Η μείωση, φυσικά, οφείλεται κυρίως στη φθορά των αντισωμάτων και την εμφάνιση των μεταλλάξεων. Τα ευρήματα είναι σημαντικά για την διαμόρφωση, όπως είναι κατανοητό, των σχημάτων, ιδίως των αναμνηστικών δόσεων, που απασχολούν ιδιαίτερα όλα τα κράτη.

Επειδή η επιθυμία όλων και είναι η λήξη του πολέμου που παρακολουθούμε ως θεατές, θα αναφέρω κλείνοντας τα λόγια του μεγάλου πνευματικού ηγέτη Μαχάτμα Γκάντι: «Την ημέρα που η δύναμη της αγάπης θα υπερνικήσει την αγάπη της δύναμης, ο κόσμος θα γνωρίσει την ειρήνη»