Το Φοινίκι Θεσπρωτίας και τα αξιοθέατα του ![βίντεο]

 

Όμορφα αρχοντικά και γραφικά καλντερίμια, λιθόστρωτες αυλές και αψιδωτά παράθυρα σκαρφαλωμένο στο βουνό, το Φοινίκι ρεμβάζει την κοιλάδα του ποταμού Καλαμά. Τα σπίτια του χωριού, δίπατα και τρίπατα αρχοντικά, είναι όλα φτιαγμένα από πέτρα με έσοδα από τους ξενιτεμένους Φοινικιώτες, από τον 18ο αιώνα.

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του χωριού είναι οι καμαρωτές εξώπορτες. Η πιο παλιά από αυτές χρονολογείται από το 1840, ενώ η παράδοση συνεχίζεται ακόμα και σήμερα. Πανέμορφες, πολύχρωμες και τοξωτές, άλλες παλιές και άλλες ανακαινισμένες, οι εξώπορτες συναντούνται παντού στα γραφικά στενάκια του χωριού και γίνονται ιδιαίτερα αισθητές λόγω του αρχιτεκτονικού κάλλους τους.

Ένα μέρος που πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτείτε, είναι το λαογραφικό μουσείο Φοινικίου, το οποίο ιδρύθηκε το 1994 από την αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη, τότε υπουργό πολιτισμού. Περιέχει αντικείμενα και εργαλεία που χρησιμοποιούσαν οι χωριανοί του Φοινικίου τα παλιά χρόνια και χαρακτήριζαν την καθημερινότητά τους.

Το χωριό Φοινίκι άρχισε να κτίζεται στην τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα μετά το 1450. Η παράδοση  λέει πως οι πρώτοι κάτοικοί του εγκαταστάθηκαν στην περιοχή που βρίσκεται το παρεκκλήσι της Παναγίας. Γύρω στο 1450 υπήρχε εκεί ένας συγκροτημένος οικισμός με την εκκλησία του και τους δημογέροντές του. Οι Τούρκοι είχαν καταλάβει το 1430 τα Γιάννενα και κατέβαιναν προς τα παράλια της Θεσπρωτίας για να διώξουν τους Ενετούς. Η μεγάλη μάχη μεταξύ Ενετών και Τούρκων έγινε στην Κεραμίτσα. Οι Ενετοί νικήθηκαν απ'τους Τούρκους οι οποίοι δεν άφησαν τίποτα όρθιο. Απ'τη φωτιά και τη λεηλασία δε γλύτωσε βέβαια ούτε το χωριό με αποτέλεσμα να ξαναχτιστεί. Κάτω απ'το χωριό, μέχρι τη Μαυροστάνη, ήταν ένα μεγάλο δάσος όπου κρύβονταν πολλοί κυνηγημένοι. Από τη βροχή μαζεύανε νερό για τις ανάγκες τους και κρυφά κατέβαιναν στη βρύση, όπως λέγεται σήμερα η πηγή που παίρνει σήμερα νερό το Φιλιάτι.

Το Φοινίκι των Φιλιατών έχει άμεση σχέση με την παλιά Φοινίκη της Βορείου Ηπείρου. Τα παλαιά χρόνια οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού ήρθαν απ'την περιοχή της Βορείου Ηπείρου, εγκαταστάθηκαν στο νέο τόπο και του έδωσαν το όνομα Φοινίκη και όχι Φοινίκι με γιώτα, όπως γράφεται σήμερα. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει χωριό με την ίδια ονομασία, που βρίσκεται στην ίδια περίπου τοποθεσία που ήταν η Παλαιά Φοινίκη.

 Το κτίσιμο των σπιτιών ακολουθεί την κλίση του εδάφους. Τα δρομάκια συνδέουν τα σπίτια των μαχαλάδων μεταξύτους και έχουν μορφή οφιοειδή και το πλάτος τους διαφέρει ανάλογα με το τι υπάρχει δεξιά και αριστερά. 

Η καλλιέργεια της ελιάς άρχισε απ' τα πολύ παλιά χρόνια. Το λάδι άφθονο χρησίμευε στη διατροφή αλλά ήταν και κύριο εισόδημα για ανταλλαγή με άλλα προιόντα. Eίναι συγκινητικό να βλέπεις ελιόδενδρα να φυτρώνουν, να μεγαλώνουν και να καρπίζουν.  Τα χρόνια εκείνα λειτουργούσαν τρία ελαιοτριβεία τα οποία εξυπηρετούσαν τις ανάγκες του χωριού. Το ένα απ' αυτά ήταν της εκκλησίας και διατηρείται και σήμερα.

Το ελαιοτριβείο το δούλευαν δύο εργάτες. Αυτοί μετέφεραν τις ελιές, τις έριχναν σε πέτρινο αλώνι, ειδικά φτιαγμένο, που μέσα εκεί συνθλίβονταν, από μεγάλες πέτρινες ρόδες που γύριζαν με άλογο ή μουλάρι. Οταν ο καρπός γινόταν ζυμάρι μεταφέρονταν στις σφυρίδες, φτιαγμένες από ειδικό νήμα και μετά στο πιεστήριο που το χειρίζονταν άνθρωποι. Το λάδι μαζευόταν σε μια μεγάλη βαρέλα που ήταν τοποθετημένη κάτω απ' το πιεστήριο. Ο νοικοκύρης έπαιρνε το λάδι παρουσία του Σπαή- έτσι λεγόταν ο χωριανός που ήταν επιφορτισμένος να παίρνει το δέκατο(κρατικός φόρος). Αυτό που απέμενε το χρησιμοποιούσαν για τροφή των ζώων και τα κουκούτσια απ' τις ελιές τα χρησιμοποιούσαν, ύστερα από μια κατεργασία, σαν κάρβουνα.

Epirustravel eu - Drone Flights

πηγή κειμένου  http://romiazirou.blogspot.com