Ιωάννινα:Ένας ιστορικός ναός που λίγοι ξέρουν εορτάζει σήμερα!

 

Ένας ιστορικός ναός που λίγοι ξέρουν εορτάζει σήμερα.

Ανήμερα σήμερα του αγίου Γεωργίου του τροπαιοφόρου εορτάζει ένας σπουδαίος, αλλά όχι και τόσο γνωστός ναός που είναι αφιερωμένος στον τιμώμενο άγιο στην Καστρίτσα Ιωαννίνων.

Αναφερόμαστε στον παλαιό ναό του αγίου που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στη νεόδμητη εκκλησία και η αξία του είναι σημαντική καθώς το εν λόγω ιερό μνημείο φαίνεται να πρώτο χτίστηκε σαν μετόχι της ιεράς Μονής του τιμίου Προδρόμου της Καστρίτσας κατά το έτος 1678μ.Χ. μέσα στην περίοδο της τουρκοκρατίας.

Έως τότε οι κάτοικοι του χωριού εκκλησιαζόταν στο γνωστό σε όλους μας Μοναστήρι της Καστρίτσας (του οποίου η ύπαρξη χρονολογείτε σίγουρα από το 1196μ.Χ. αν και ο πρώτος ναός της Μονής όπως δείχνει η αρχιτεκτονική του είναι από τα πρώτα χρόνια της βυζαντινής εποχής).

Έτσι λοιπόν όσο ο καιρός περνούσε και αυξανόταν οι κάτοικοι στην περιοχή ήταν αναγκαίο να χτισθεί και ένας ακόμη ναός μέσα στα όρια του χωριού που θα εκκλησιαζόταν οι ντόπιοι χωρίς να χρειαστεί να μεταβαίνουν στην ιερά Μονή (μιας και ο δρόμος ήταν ανηφορικός χωρίς φυσικά την ύπαρξη του σημερινού δρόμου και αρκετά δύσκολος κατά την ανάβαση).

Έτσι με τη συνδρομή των χωριανών κατά το έτος 1678 θα χτισθεί ο πετρόχτιστος ιερός ναός του αγίου Γεωργίου της Καστρίτσας και στην νότια πλευρά της αυλής του (στο σημείο που είναι σήμερα η νεόδμητη εκκλησία) θα υπάρξει και το πρώτο καταγεγραμμένο και επίσημο νεκροταφείο του χωριού.

Από την Βόρεια πλευρά της αυλής του θα υπάρχουν δωματιάκια – κελιά, μιας και στο ναό διαμένανε για άγνωστο χρονικό διάστημα μοναχοί, άγνωστο επίσης το πόσοι κατά τον αριθμό.

Η αγιογράφηση έγινε κατά το έτος 1874 ή και πιο πριν, με την πρώτη σημαντική ανακαίνιση του ναού να λαμβάνει χώρα λίγα έτη πριν κατά το έτος 1860, τότε που προφανώς κατασκευάστηκε και η επέκταση του ναού με το γυναικωνίτη, το χαγιάτι, αλλά και άλλα πολλά έργα της εποχής που αφορούσαν πιθανώς τη συντήρηση του ναού και την ξυλεία της στέγης του.

Ο ναός αυτός ήταν για αρκετά χρόνια όπως αναφέραμε και άνωθεν μετόχι – κτήμα της ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου της Καστρίτσας.

Κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα ο εξωτερικός χώρος της εκκλησίας θα λειτουργούσε και σαν σχολείο μιας και φιλοξενούσε παιδιά του Δημοτικού της εποχής, τα οποία λόγω αυξημένου αριθμού δεν χωρούσαν όλα στο κεντρικό κτήριο του επίσημού σχολείου της Καστρίτσας (η περίφημη «Κούλια» κτίσμα του 1800 περίπου που στα Αρβανίτικα σημαίνει «πύργος» και η οποία σήμερα δεν υπάρχει πλέον).

Οι αγιογραφίες του ναού και η αρχιτεκτονική του τέμπλου είναι απίστευτο κομμάτι της τέχνης του καιρού εκείνου όπως ανέφεραν ειδικοί κατά την επίσκεψη τους στην εκκλησία.

Η εκκλησία λειτουργούσε συνεχόμενα όλους αυτούς τους αιώνες έως και την Κυριακή των Βαΐων του 2003 που αποπερατώθηκαν οι εργασίες στον διπλανό νεόδμητο ναό του ομώνυμου αγίου και από τότε η παλαιά εκκλησία της Καστρίτσας έμεινε κλειστή με λιγοστές περιπτώσεις εσπερινών και Κυριακάτικων ακολουθιών να λαμβάνουν χώρα εντός της τα τελευταία αυτά έτη.

Πριν λίγα χρόνια η στέγη του ναού ήταν έτοιμη να καταρρεύσει και η στατικότητα του είχε μεγάλο πρόβλημα, αλλά με κινήσεις και πρωτοβουλία σε πρώτη φάση του Πολιτιστικού συλλόγου Καστρίτσας μέσω της αρχαιολόγου Βυζαντινών αρχαιοτήτων κας. Αντωνίας Γκορτζή (η οποία αποδέχθηκε το αίτημα του Πολιτιστικού σωματείου και βοήθησε όσο κανείς με τις ενέργειες της) και τις επίμονες επίσης προσπάθειες της εκκλησιαστικής επιτροπής του χωριού κατάφεραν να αποφέρουν χρηματικό κονδύλιο 81.500 περίπου από την Περιφέρεια Ηπείρου και έτσι αποκαταστάθηκε η στέγη, καθώς και η στατικότητα του ναού χωρίς σήμερα να αντιμετωπίζει πλέον κανένα από αυτά τα προβλήματα του παρελθόντος.

Στη συνέχεια μετά την πάροδο λίγων ετών ο κος. Αργύρης Νάκος μηχανικός της Περιφέρειας στο επάγγελμα θα εξασφαλίσει και νέο κονδύλιο για το ναό που αφορούσε την πλακόστρωση του, καθώς και έργα ανάδειξης της τοιχοποιίας, όπως και αποκατάσταση του εξωτερικού χαγιατιού.

Με όλα αυτά τα ευχάριστα για το ναό, αλλά και το χωριό της Καστρίτσας έργα ο ναός θα τελέσει μετά από πολλά έτη και πάλι τον χθεσινό εσπερινό του, ανήμερα του Πάσχα και παραμονή της εορτής του αγίου Γεωργίου του τροπαιοφόρου, έχοντας πλέον μόνο σαν βασική εκκρεμότητα εργασιών τον καθαρισμό των αγιογραφιών και του τέμπλου από ειδικούς του αντικειμένου.

Πριν κλείσουμε αυτό το αφιέρωμα να σημειώσουμε κάποιες μαρτυρίες θαυμαστών γεγονότων που έλαβαν χώρα στο συγκεκριμένο ναό ή και έξω από αυτόν.

Από την περίοδο της τουρκοκρατίας είναι προφορικά γνωστή σε κάθε Καστριτσιώτη η ιστορία που θέλει ένα τούρκο αξιωματικό να προσπαθεί να μπει με το στρατό του από την ανατολική πλευρά του χωριού ώστε να εγκατασταθεί σε αυτό, αλλά τελικώς να μην μπορεί καθώς όλα τα άλογα του ιππικού τους να μην κάνουν με κανένα τρόπο ούτε βήμα μπροστά και παρά τις φωνές, αλλά και τις βουρδουλιές των αναβατών τους αυτά να ανασηκώνονται στα πίσω πόδια και τρομαγμένα να γυρίζουν πίσω. Τότε ο τούρκος αξιωματικός διέταξε να οπισθοχωρήσει το άγημα και όπως λένε οι μεγαλύτεροι σε ηλικία να τονίζει «το χωριό κάποια δύναμη το προστατεύει… πάμε να φύγουμε».

Άλλη μαρτυρία αρκετών παιδιών της εποχής των αρχών του περασμένου αιώνα (που σήμερα είναι ηλικιωμένοι άνδρες και γυναίκες του χωριού) ήθελα τον άγιο να μπαίνει έφιππος στο ναό, μόνο τα παιδιά τον βλέπανε όμως και λέγανε στους γονείς «μαμά κάποιος μπήκε με άλογο μέσα στην εκκλησία κοίτα να τον δεις»… μα κανείς μεγάλος δεν έβλεπε ποτέ τίποτε.

Επίσης κατά τη νύχτα μας ενημερώνουν ηλικιωμένοι κάτοικοι της Καστρίτσας ακουγόταν ψαλμωδίες εντός του ναού, ενώ αυτός ήταν κλειδωμένος και χωρίς κανένα αναμμένο κερί ή φώς γενικά στο εσωτερικό του.

Τέλος στα μέσα της δεκαετίας του ’90 μπροστά στα μάτια όλου του εκκλησιάσματος σε κάποια θερινή Κυριακάτικη λειτουργία θα δακρύσει η εικόνα του αγίου Ιωάννη του θεολόγου ευδιάκριτα και έντονα, σκορπίζοντας δέος σε όλους τους παραβρισκόμενους.

Πολλά άλλα θαυμαστά γεγονότα επίσης βίωσαν κατά την ώρα της θείας λειτουργίας ιερείς που διακονούσαν στο ναό του αγίου Γεωργίου Καστρίτσας.

Ο ναός είναι ανοιχτός κάθε Κυριακή πρωί κατά την ώρα της θείας λειτουργίας η οποία συντελείτε στην γειτονική νεόδμητη μεγαλόπρεπη εκκλησία (και αυτή αφιερωμένη στον άγιο Γεώργιο τον τροπαιοφόρο φυσικά), η οποία μαζί με την παλαιά σήμερα (2/5/2021) ανήμερα της εορτής του αγίου πανηγυρίζει.

Είθε ο άγιος να μας προστατεύει και να μας έχει όλους καλά αμήν!