Συμφωνία των Πρεσπών. Θα μιλήσουν οι αγορές.

Γράφει η  Αθηνά Αντωνιάδου κοινωνιολόγος 

Μετά από μια θυελλώδη κοινοβουλευτική διαδικασία, υπερψηφίστηκε την Παρασκευή από την Ολομέλεια της Βουλής η συμφωνία των Πρεσπών, ενώ με διαδικασίεςfasttruckολοκληρώθηκαν τα απαιτούμενα και η Συμφωνία των Πρεσπών δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η Συμφωνία αποτελεί πλέον νόμο του κράτους, καθώς αμέσως μετά την κύρωσή της από τη Βουλή, υπεγράφη από τον ΠτΔ, κ. Προκόπη Παυλόπουλο, και στη συνέχεια δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ (ν.4588/2019).
Ο  χρόνος έκφρασης της όποιας διαφωνίας από τα κοινοβουλευτικά κόμματα παρήλθε, ενώ παράλληλα φέρονται να δηλώνουν πως εξάντλησαν κάθε διαθέσιμο κοινοβουλευτικό εργαλείο, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μπλόκο της συμφωνίας.Έντονο χαρακτηριστικό της κοινοβουλευτικής διαδικασίας ήταν πως αφενός σύσσωμο το μέτωπο των διαφωνούντων (με τη συμφωνία) επεδίωκε  το ίδιο αποτέλεσμα ( ως προς το ότι πρέπει, δηλαδή, να ακυρωθεί η συμφωνία), αφετέρου έδειξαν εμφανώς την αδυναμία τους να συνεργαστούν για τον κοινό σκοπό. Από την άλλη δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν, και ίσως όχι άδικα, πως κυριάρχησε ο διχασμός των πολιτικών δυνάμεων και η έλλειψη σαφούς Εθνικής θέσης από μέρους τους - βλέπε συμφωνία Βουκουρεστίου και σύσκεψη πολιτικών αρχηγών έτους 1992 υπό τον ΠτΔ–,ενώ άλλοι μιλούν ξεκάθαρα για έλλειψη Εθνικής συνοχής.
Αυτά όλα βεβαία θα κριθούν στο μέλλον από πολιτικούς αναλυτές και ιστορικούς, καθώς προς το παρόνεισπράττουμε–φαινομενικά τουλάχιστον-μιατελείωςδιαφορετική συμπεριφορά με βάση τον καταιγισμόσυγχαρητήριωνμηνυμάτων που καταφθάνουν στην Ελλάδα από τον Δυτικόκόσμο,ο οποίοςαναφερόμενος στη κύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών μιλάει ξεκάθαρα για νίκη.
Στον αντίποδα,έντονοπροβληματισμόφαίνεται να έχειπροκαλέσει σε διπλωματικούςκύκλους η επιστολή παραίτησης του WessMitchell, διπλωμάτη καριέρας- υπεύθυνο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, ο οποίος ασχολήθηκε έντονα με τη σύναψη της συμφωνίας των Πρεσπών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον αποκτάη χρονική επιλογή παραίτησής του, που ήρθε μόλις λίγες ημέρες πριν κλείσει με επιτυχία τοδιπλωματικό εγχείρημά του (κύρωση της συμφωνίας τωνΠρεσπών και ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ). Ο Mitchell, θεωρήθηκε μάλιστα «αρχιτέκτονας» της συμφωνίας των Πρεσπών, ενώ χαρακτηριστική ήταν η προτροπή του τον Οκτώβριο (διεξαγωγή δημοψηφίσματος) προς την αντιπολίτευση της πΓΔΜ, ώστε να ψηφίσει στο δημοψήφισμα υπέρ της συμφωνίας αλλαγής ονόματος, εκφράζοντας ακόμη και την απογοήτευση της Ουάσιγκτον, αναφορικά με την κρατούσα στάση του κόμματος VMRO-DPMNE (δείτε σχετικό άρθρο https://www.rt.com/news/441462-macedonia-mitchell-letter-vote/ ).
Οι κινήσεις που ακλουθούν είναι: η Ελλάδα να ενημερώσει την πΓΔΜ με ρηματική διακοίνωση η οποία θα αναφέρει ότι το ελληνικό κοινοβούλιο υπερψήφισε τη συμφωνία και στη συνέχεια να κινηθούν οι διαδικασίες για την εφαρμογή της, ενώ σχεδόν ταυτόχρονα θα ενημερωθεί ο ΟΗΕ ο οποίος ήταν και ο διαμεσολαβητής των διαπραγματεύσεων υπό τον Μάθιου Νίμιτς, ενώ ακολούθως θα έρθει στην Ελληνική Βουλή το Πρωτόκολλο Εισδοχής της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, το οποίοαφού κυρωθεί, θα τεθεί αμετάκλητα σε ισχύ η Συμφωνία των Πρεσπών και οι συνταγματικές αλλαγές της πΓΔΜ, με συνέπεια η χώρα να ονομάζεται πλέονΔημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας στις διμερείς σχέσεις της και έτσι θα αναγνωρίζεται εφεξής από χώρες και διεθνείς οργανισμούς.
Αγκάθι ή διέξοδος το άρθρο 19 §3 (ν.4588/2019) της συμφωνίας των Πρεσπών (?).
Αγκάθι ή διέξοδος το άρθρο 19 §3 (ν.4588/2019) (?), το οποίο αναφέρει πως: «… Οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ των Μερών σχετικά με την ερμηνεία ή εφαρμογή της παρούσας Συμφωνίας και δεν έχει επιλυθεί σύμφωνα με τις διαδικασίες που αναφέρονται στο Άρθρο 19(2), μπορεί να υποβληθεί στο Διεθνές Δικαστήριο. Τα Μέρη θα πρέπει πρώτα να προσπαθήσουν να συμφωνήσουν σε κοινή υποβολή κάθε τέτοιας διαφοράς στο εν λόγω Δικαστήριο. Ωστόσο, εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία εντός έξι μηνών ή μεγαλύτερου χρονικού διαστήματος όπως τα Μέρη αμοιβαία θα συμφωνήσουν, τότε κάθε τέτοιου είδους διαφορά δύναται να υποβληθεί από οποιοδήποτε από τα Μέρη μονομερώς…»
Τονίζεταιη άρνηση του κου Ιβάνοφ να υπογράψει την έγκριση της συμφωνίας από τη Βουλή των Σκοπίων με την αιτιολογία πως δε νομιμοποιείται να το πράξει, επικαλούμενος τα άρθρα 118 &119 του συντάγματος της γείτονος χώρας και πως οι «…Διεθνείς συμφωνίες συνάπτονται στο όνομα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Μακεδονίας…» (ύψιστος κανόνας εσωτερικού δικαίου θεμελιώδους σημασίας (?) βλ.άρθρο46§1 της Συμβάσεως της Βιέννης).Υπενθυμίζεται νομικό προηγούμενο έτους 2002, όταν το Συνταγματικό Δικαστήριο της Χώρας ακύρωσε σχετική διεθνή συμφωνία με την Ελλάδα ( πετρελαιαγωγός ΟΚΤΑ).
Τα δυο συμβαλλόμεναμέρηέπρεπε πριν την κύρωση της Συμφωνίας να ελέγξουν και κρίνουν αν η διαδικασία πριν την κύρωσηαυτήςακολουθήθηκε όπως θα έπρεπε. Στα πλαίσια αυτά, ωστόσο, δεν πρέπει να αγνοηθούν –μεταξύάλλων- δυο επιπλέονσημαντικοίπαράγοντεςοι οποίοιμπορούν να παίξουν καταλυτικόρόλο για τιςαυριανέςπολιτικέςδυνάμεις που πιθανάθα θελήσουν να ακολουθήσουν τον δρόμο της ακύρωσης της συμφωνίας, άρθρο19 §3 (ν.4588/2019):
i. Συνθήκη του Βουκουρεστίου του 1913(η οποία είναι ενεργή, αφού δεν ακυρώθηκε).Πρόκειται γιασυνθήκη η οποίαόρισε τα σύνοραμεταξύΕλλάδας και Σερβίας.Όπωςαποτυπώνεται στους σχετικούςκατατεθειμένουςχάρτες, δεν γίνεται καμία αναφοράστη λέξηΜακεδονία εντός των σημερινών συνόρωντης πΓΔΜ.
ii. Στη συνθήκη των Πρεσπώνγίνεταιλόγος για δημοψήφισμα το οποίο εάν αποφασιζόταν να διεξαχθεί θα έπρεπε να είναι έγκυρο, που σημαίνει πως με βάση το άρθρο 73του Συντάγματος των Σκοπίων η απαιτούμενη συμμέτοχηθα έπρεπε να είναι 50+1%, ενώ σύμφωνα με το ίδιοσύνταγμα είναι δεσμευτικό και θα έπρεπε να υπογραφεί (το δμοψήφισμα) από τον Πρόεδρο της χώρας και εν συνεχεία (με βάση τη συνθήκη των Πρεσπών) μέχρι 31-12-2018 να δημοσιευόταν σε ΦΕΚ.
Θα μιλήσουν οι αγορές (?).
Στο σημείο αυτό υπενθυμίζεται το πρόσφατοενημερωτικόδελτίο (Ιανουάριος 2019) του γραφείουΟικονομικών και ΕμπορικώνΥποθέσεων τωνΣκοπίων που κάνειλόγο για έξιεπιχειρήσειςελληνικών ή μεικτώνσυμφερόντων που περιλαμβάνονταιμεταξύτων πιο κερδοφόρωνεπιχειρήσεων στη γείτοναχώρα. Μάλιστα οι επιχειρήσειςαυτές φαίνεται να κατατάσσονται στις πενήντα πιο κερδοφόρεςεπιχειρήσεις της χώραςαγγίζοντας το 11% των συνολικώνκερδών, ενώ στην πρώτηθέση της κατάταξηςεξακολουθεί να βρίσκεταιεταιρεία κολοσσόςβρετανικώνσυμφερόντων (εταιρείακατασκευήςκαταλυτών).
Την ίδια στιγμή οικονομικοί κύκλοι παρουσιάζουν τη συμφωνία των Πρεσπώνως μια καλή «τόνωση»για τα ομόλογα της γειτονικής χώρας. Ενώ το ομόλογο της πΓΔΜφαίνεται να πέτυχε ρεκόρ τη Δευτέρα 28 Ιανουαρίου, στον απόηχο της επικύρωσης της συμφωνίας. Επιπρόσθετα σήμερα έκλεισε το βιβλίο προσφορών για το 5ετες ομόλογο στο 3,6%, αντλώντας το Ελληνικό δημόσιο 2,5 δις ευρώ
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω καθώς και ταάρθρα 13 & 14 του ν. 4588/2019όπου γίνεταιπλούσιααναφοράστην μελλοντική οικονομική συνεργασία των δυο χωρών, αποκτά μεγάλο ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε ποιά θα είναι τελικά η αντίδρασηκαι τωνχρηματιστηριακώναγορών όσον αφορά στη συμφωνίατων Πρεσπών, κάτι που ίσως δεν θα αργήσει να φανεί από τις πρώτες κιόλας ημέρες.
* Αθηνά Αντωνιάδου κοινωνιολόγος