Ο Τριαντάφυλλος Αλμπάνης για την υποψηφιότητά του για τη θέση του Πρύτανη στις επικείμενες Εκλογές του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ ΑΛΜΠAΝΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Σας ευχαριστώ πολύ για την παρουσία σας. Θα ήθελα να σας γνωστοποιήσω από σήμερα,  την υποψηφιότητά μου για τη θέση του Πρύτανη στις επικείμενες Πρυτανικές Εκλογές του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Από τη θέση μου ως πρώην Πρύτανη και ως Αντιπρύτανη  του Ιδρύματος, σε μια  από τις πιο δύσκολες περιόδους για τα Πανεπιστήμιο, θεωρώ ότι απέκτησα βαθιά επίγνωση τόσο των δυσλειτουργιών όσο και των δυνατοτήτων του Πανεπιστημίου. Αυτές οι δυνατότητες αναδεικνύονται μόνο όταν λειτουργούμε συντεταγμένα και ακαδημαϊκά, σε ένα ανοιχτό Πανεπιστήμιο.
Όπως γνωρίζετε το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων είναι ένα από τα μεγάλα περιφερειακά ιδρύματα της χώρας με μια διαδρομή πάνω από 50 χρόνια. Η εκπαιδευτική και ερευνητική του στελέχωση με προσωπικό υψηλής κατάρτισης, οι υποδομές που έχουν δημιουργήσει τα τμήματα και οι ερευνητικές ομάδες που έχουν αναπτυχθεί το έχουν φέρει μεταξύ των σημαντικών ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στον Ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο.
Η πρόσφατη ίδρυση και η λειτουργία των νέων Σχολών, Πολυτεχνικής, Καλών Τεχνών και Οικονομικών και Κοινωνικών Σπουδών έχει δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη και τη συμπλήρωση της ακαδημαϊκής φυσιογνωμίας του Ιδρύματος.
Η δύσκολη και παρατεταμένη οικονομική κρίση έχει φέρει στα όρια του τις επιστημονικές υποδομές του Ιδρύματος, έχει μειώσει δραματικά τον αριθμό του διοικητικού και τεχνικού προσωπικού και έχει φέρει μια κάμψη στη συμμετοχή νέων ερευνητών (μεταπτυχιακών φοιτητών, υποψήφιων διδακτόρων, μεταδιδακτορικών ερευνητών) σε ερευνητικά έργα.
Οι επιπτώσεις της παρατεταμένης υποχρηματοδότησης που δεν μπορούν να αναπληρωθούν  από τις εισροές ερευνητικών πόρων μέσω του ΕΛΚΕ, υπάρχει κίνδυνος να οδηγήσουν σε υπολειτουργία και αδυναμία λειτουργίας σημαντικών εργαστηρίων, ιδιαίτερα, σε εκείνων που θεραπεύουν τις θεωρητικές και θετικές επιστήμες.
Την ίδια περίοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει αρχίσει μια μεταρρυθμιστική διαδικασία ίδρυσης νέων Τμημάτων, με την ενσωμάτωση των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΤΕΙ) στα πανεπιστήμια του Κέντρου (ΕΚΠΑ, Γεωπονικό, ΑΠΘ) και της Περιφέρειας (Πανεπιστήμια Ιωαννίνων, Θεσσαλίας, Δυτ. Μακεδονίας, Ιόνιο, Πατρών και Δημοκρίτειο).
Τα ΤΕΙ από το 1998 έχουν πλέον εγκαταλείψει τον τεχνολογικό χαρακτήρα τους, αφήνοντας ένα κενό στην επαγγελματική-τεχνολογική εκπαίδευση της χώρας και έχουν αποκτήσει δομές και λειτουργία, παράλληλες με τα ΑΕΙ. Σήμερα, αρκετά τμήματα των ΤΕΙ διαθέτουν αξιόλογο προσωπικό και ερευνητικές υποδομές, αλλά και Τμήματα που υπολειτουργούν, με υψηλό δημόσιο κόστος και αμφισβητήσιμη βιωσιμότητα.
Η πρόταση της Επιτροπής που συγκροτήθηκε από το ΥΠΕΘ, για την  ίδρυση νέων Τμημάτων και στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και την ενσωμάτωση σε αυτά του ακαδημαϊκού προσωπικού και των υποδομών του ΤΕΙ Ηπείρου στοχεύει ουσιαστικά στην διεύρυνση των υφιστάμενων Σχολών του Πανεπιστημίου, με νέα γνωστικά αντικείμενα, αναδεικνύοντάς το σε ένα ισχυρό Περιφερειακό Πανεπιστήμιο και σε έναν πόλο οικονομικής και  κοινωνικής  ανάπτυξης στην περιοχή.
Η ισχύς και η επιφάνεια που θα έχει το νέο ακαδημαϊκό Ίδρυμα δεν αφορά μόνο τη δημόσια εικόνα του και την καλώς εννοούμενη ανταγωνιστικότητά του. Αφορά, επίσης, τη διεύρυνση και την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού-ερευνητικού έργου που θα προσφέρει προς  όφελος της κοινωνίας.
Το σχέδιο Νόμου που έχει δοθεί προς δημόσια διαβούλευση δίνει τη δυνατότητα για την υποβολή προτάσεων και αντιπροτάσεων σχετικά με την ίδρυση των νέων Τμημάτων στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, πριν κατατεθεί στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. Από το σχέδιο αυτό προκύπτουν, όμως, και σοβαρά προβλήματα ακαδημαϊκής φύσεως:
1. Ο αριθμός Τμημάτων που προτείνεται είναι πολύ μεγαλύτερος από εκείνον της μικτής Επιτροπής του Υπουργείου, της οποίας ήμουν μέλος. Το στοιχείο αυτό θα θέσει σε δοκιμασία τη δυνατότητα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων να καταστήσει τα νέα Τμήματα πλήρως λειτουργικά δίχως να υπονομεύσει το ακαδημαϊκό επίπεδο που απαιτεί ένα σύγχρονο Ίδρυμα. Ο λόγος είναι ότι το πλήθος των Τμημάτων αυτών απαιτεί πολλά μέσα, έκτακτους οικονομικούς πόρους και ικανό χρόνο, πράγμα που καθιστά αναγκαία την υλοποίηση του σχεδίου σε δύο τουλάχιστον φάσεις. Η πρότασή μου είναι σε πρώτο χρόνο να ενσωματωθούν μόνο τα Τμήματα που είναι ώριμα. Η έναρξη της λειτουργίας των λοιπών Τμημάτων θα πρέπει να επαφίεται αποκλειστικά στην αρμοδιότητα της Συγκλήτου, που είναι σε θέση να λειτουργήσει, αξιολογώντας τη σκοπιμότητα αλλά και την ετοιμότητα της ένταξης στην ακαδημαϊκή κανονικότητα.
2. Η ένταξη του εκπαιδευτικού και ερευνητικού προσωπικού του ΤΕΙ Ηπείρου σε αντίστοιχες βαθμίδες ΔΕΠ, με την αξιολόγηση να περιορίζεται στα μέλη της πρώτης βαθμίδας μπορεί να απειλήσει τα κεκτημένα περί την ακαδημαϊκή ποιότητα. Η αξιολόγηση όλων ανεξαιρέτως των βαθμίδων σύμφωνα με τις διατάξεις που προβλέπονται για τα Πανεπιστήμια, με αποκλειστική αρμοδιότητα της Συγκλήτου του Ιδρύματος υποδοχής, είναι η μόνη οδός για τη διασφάλιση της ακαδημαϊκής ισοπολιτείας. Ειδικά όσον αφορά την ομάδα των πρώην Καθηγητών εφαρμογών του ΤΕΙ που δεν διαθέτουν διδακτορική διατριβή, σοβαροί λόγοι ακαδημαϊκής τάξης καθιστούν μη παραδεκτή την ένταξή τους στις καθηγητικές βαθμίδες των μελών ΔΕΠ.
3. Οι αντιρρήσεις που εκδηλώθηκαν τόσο από τη Σχολή Καλών Τεχνών για την ενσωμάτωση σ’ αυτή του Μουσικού Τμήματος, όσο και από το Τμήμα ΦΠΨ για την ίδρυση του Τμήματος Ψυχολογίας. Πέραν των προσωπικών απόψεων που μπορεί κανείς να διατυπώσει περί αυτών, θεωρώ ότι οι θέσεις των Γενικών Συνελεύσεων των Τμημάτων και της Συγκλήτου πρέπει να γίνουν αποδεκτές για λόγους δεοντολογίας. Ειδικά κατά την μετακίνηση των μελών ΔΕΠ του Τομέα Ψυχολογίας του Τμήματος ΦΠΨ στο νέο Τμήμα Ψυχολογίας, θεωρώ ότι η πρόσφατη απόφαση της Συγκλήτου δίνει τη λύση.

Όμως με το σχέδιο Νόμου, δίνεται ταυτόχρονα η δυνατότητα να ενσωματωθούν στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων σημαντικές υποδομές και οικονομικοί πόροι του ΤΕΙ Ηπείρου. Η ίδρυση των νέων τμημάτων εξαρχής για την ακαδημαϊκή ολοκλήρωση των Σχολών με τα Τμήματα Μηχανολόγων Μηχανικών (Πολυτεχνική Σχολή), Ειδικής Αγωγής (Σχολή Αγωγής), Επιστημών Τροφίμων και Διατροφής (Γεωπονική Σχολή) και Ψυχολογίας (Σχολή Κοινωνικών Επιστημών) ενισχύει και εμπλουτίζει τα γνωστικά αντικείμενα του Πανεπιστημίου και ενδυναμώνει τον ακαδημαϊκό του χαρακτήρα.
Άλλωστε, θα πρέπει να αναφερθεί ότι σε εθνικό επίπεδο έχει κριθεί αναγκαία η ενίσχυση των Τμημάτων για τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, με βάση τη ζήτηση και τα στοιχεία σπουδών στο εξωτερικό από έλληνες φοιτητές.
Σε βάθος πενταετίας, όσα από τα νέα Τμήματα του Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων λειτουργήσουν θα πρέπει να αποκτήσουν την απαραίτητη ακαδημαϊκή δυναμική, αφού, βέβαια, ενισχυθούν με επιστημονικό προσωπικό και συμπληρωματικές υποδομές.
Μέχρι σήμερα το Πανεπιστήμιο μας ήταν το μοναδικό μεγάλο περιφερειακό Ίδρυμα χωρίς Κέντρο Έρευνας. Η ίδρυση του Κέντρου Ερευνών Ηπείρου (Κ.Ε.ΗΠ.) με τέσσερα (4) Ινστιτούτα, α) Βιο -ιατρικών Επιστημών, β) Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης, γ) Επιστημών των Υλικών και  Υπολογισμών και δ) Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών αποτελούν μοναδική ευκαιρία ενίσχυσης της εξωστρέφειας των ερευνητικών ομάδων και ιδιαίτερα των νέων ερευνητών του Ιδρύματος. Θα ήθελα να προσθέσω στα τέσσερα  προτεινόμενα Ινστιτούτα και τη συμπλήρωση του Κέντρου με την ίδρυση μιας πέμπτης κατεύθυνσης της «Οικονομικής Ανάλυσης και Αλληλέγγυας Οικονομίας», θεωρώντας ότι έχει να παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της Ηπείρου.
Εν όψει των επικείμενων πρυτανικών εκλογών, απευθύνομαι προς όλους τους συναδέλφους και εργαζομένους του Πανεπιστημίου και τους καλώ να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, για να διαφυλάξουμε τα ακαδημαϊκά κεκτημένα και να βελτιώσουμε τη θέση του Πανεπιστημίου.  Έχοντας πλήρη συνείδηση των δυσκολιών για την ανάπτυξη περιβάλλοντος δημιουργίας στο Πανεπιστήμιο, οφείλουμε να αξιοποιήσουμε τους αυτοδιοικητικούς θεσμούς του ιδρύματος μέσα από το έντιμο διάλογο και συναίνεση.
Το Πανεπιστήμιο οφείλει να σταθεί δίπλα στους φοιτητές του και την κοινωνία. Η ενίσχυση του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου και η διατήρηση του επιπέδου της φοιτητικής μέριμνας αποτελούν υποχρέωση και  πρώτη προτεραιότητα. Η επιλογή της συμμετοχής στις επικείμενες Πρυτανικές Εκλογές στηρίζεται στην απόφασή μου να ενισχυθεί καθοριστικά ο ακαδημαϊκός χαρακτήρας του, με βάση τις παρακάτω αρχές και προγραμματικές προτάσεις:
1. Ο δημόσιος χαρακτήρας του Πανεπιστημίου. Το όραμά είναι για ένα δημόσιο Πανεπιστήμιο, με ενισχυμένες ακαδημαϊκές δομές στην Ήπειρο, υψηλού επιπέδου, ανοιχτό στην κοινωνία και τον κόσμο. Η θέση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στο διεθνές επιστημονικό γίγνεσθαι δεν προκύπτει μόνο από τη θέση που καταλαμβάνει στις διεθνείς συγκριτικές κατατάξεις, αλλά είναι και πρέπει να είναι αποτέλεσμα της καθημερινής εκπαιδευτικής και ερευνητικής λειτουργίας και των επιδόσεων των μελών του.
2. Διοίκηση του Πανεπιστημίου. Η ενίσχυση των θέσεων εργασίας και ο εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών αποτελούν μια σημαντική προτεραιότητα. Απαιτείται η άμεση θέσπιση του καταστατικού χάρτη της αυτοδιοίκησης του Ιδρύματος με τη σύνταξη και έγκριση του Οργανισμού, και την κατ’επέκταση σύνταξη του κανονισμού λειτουργίας του πανεπιστημίου.
3. Ενίσχυση και αναβάθμιση της ακαδημαϊκής λειτουργίας του Πανεπιστημίου. Τα κενά σε διδακτικό προσωπικό σήμερα αντιμετωπίζονται μέσα από τον περιορισμένο αριθμό θέσεων 407/80 και με πανεπιστημιακούς υποτρόφους που αμείβονται από το αποθεματικό του ΕΛΚΕ. Απαιτείται άμεση και συνεχής διεκδίκηση των κενών στα προγράμματα σπουδών με νέες θέσεις μελών ΔΕΠ.
4. Εκπόνηση 5ετούς προγράμματος ανάπτυξης και αναδιοργάνωσης των υποδομών. Κρίνεται αναγκαία η εκπόνηση ενός 5ετούς προγράμματος ανάπτυξης και αναδιοργάνωσης των κτιριακών υποδομών του Πανεπιστημίου μας, με το οποίο θα αντιμετωπίζονται ζητήματα που θα αναφέρονται στην εξέλιξη των Σχολών και των Τμημάτων, στο σχεδιασμό και τη διαμόρφωση των ανάλογων υποδομών, στο σεβασμό του περιβάλλοντος χώρου. Ιδιαίτερα οι ανάγκες των Τμημάτων Εικαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης, Οικονομικών και Αρχιτεκτόνων Μηχανικών για κτιριακές υποδομές είναι γνωστές και πρέπει να τεθούν σε απόλυτη προτεραιότητα.
5. Προσωπικό του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Οι άνθρωποι κάνουν τη διαφορά. Η αξιοποίηση και η ορθολογική στελέχωση όλων των Τμημάτων με επιστημονικό, διοικητικό και ειδικό προσωπικό θα βοηθήσουν στην αναβάθμιση του έργου που καλείται να επιτελέσει το Πανεπιστήμιο.
6. Ορθολογιστική διαχείριση και αναζήτηση οικονομικών πόρων. H διαχείριση των οικονομικών πόρων του Ιδρύματος πρέπει να γίνεται με απόλυτη διαφάνεια. Οι δαπάνες για την κάλυψη των εκπαιδευτικών και ερευνητικών αναγκών πρέπει να διατηρηθούν στην κρίσιμη συγκυρία που διανύουμε και να είναι σύμφωνες με τις ανάγκες κάθε Τμήματος.
7. Πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών- προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών. Τα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών  του Πανεπιστημίου μετά την πρόσφατη επικαιροποίηση και τη διαδικασία επανίδρυσης ακολουθούν πλήρως ακαδημαϊκά κριτήρια και η οργάνωσή τους να είναι υπόθεση των ίδιων των Τμημάτων και του Ιδρύματος. Παράλληλα είναι αναγκαίο να εξασφαλίζονται όλοι οι απαιτούμενοι πόροι για την εκπόνηση της ερευνητικής δραστηριότητας των μεταπτυχιακών φοιτητών. 
8. Προστασία και ενίσχυση της φοιτητικής μέριμνας. Η στέγαση, η μετακίνηση, η σύνδεση με το διαδίκτυο και οι υποτροφίες των φοιτητών είναι ζητήματα άμεσης προτεραιότητας για το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Ήδη έχει ξεκινήσει η διαδικασία για την κατασκευή νέας Εστίας.
9. Διασφάλιση των πτυχίων και των επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχιούχων για όλα τα Τμήματα του Πανεπιστημίου. Τα επαγγελματικά δικαιώματα των πτυχιούχων των Τμημάτων του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων πρέπει να είναι πλήρως κατοχυρωμένα, όπως αυτά απορρέουν από τα Αναλυτικά Προγράμματα σπουδών, καθώς και τη θεωρητική και εργαστηριακή εκπαίδευση των φοιτητών.
10. Ανάπτυξη διεθνών συνεργασιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Η γεωγραφική θέση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, η παράδοση που έχει διαμορφώσει, αλλά και η εκπαιδευτική και ερευνητική αποστολή του επιβάλλουν να ενισχύσει περαιτέρω τις συνεργασίες του με ευρωπαϊκά και άλλα Ιδρύματα.
11. Ενίσχυση της έρευνας. Η λειτουργία της Επιτροπής Ερευνών έχει αυξήσει τη διαφάνεια στις διαδικασίες λειτουργίας της μετά τη διευρυμένη εκπροσώπηση όλων των Τμημάτων, τη διαφάνεια στη χρήση των εσόδων του ΕΛΚΕ και τη σύνταξη του νέου οργανογράμματος και κανονισμού λειτουργίας του. Την περίοδο αυτή, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων είναι επικεφαλής επιτροπής- αντιπροσωπείας της Συνόδου των Πρυτάνεων για τη διαπραγμάτευση και σύνταξη εγκυκλίων και υπουργικών αποφάσεων που θα ρυθμίζουν τις λεπτομέρειες της «ανάληψης υποχρεώσεων» που θα απλοποιούν την υφιστάμενη γραφειοκρατία των διαδικασιών
12. Προώθηση ερευνητικών υποδομών και καινοτομιών στην Πανεπιστημιακή ζωή. Η ενίσχυση και η δημιουργία ερευνητικών δομών με κριτήρια τη βιωσιμότητα, τη διεπιστημονικότητα και την προοπτική καινοτομίας μπορούν να αποβούν μοχλοί ανάπτυξης της έρευνας στο Πανεπιστήμιο. Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, ως περιφερειακό ίδρυμα, οφείλει να παρέχει τις βασικές υποδομές που καλύπτουν τις ανάγκες όλων των μελών ΔΕΠ  και όλων των Τμημάτων χωρίς διακρίσεις.
13. Αναβάθμιση και ανάδειξη της Κεντρικής Βιβλιοθήκης σε βασικό εκπαιδευτικό άξονα, αλλά και άξονα ανάδειξης της καλλιτεχνικής και πολιτιστικής δραστηριότητας των φοιτητών και των διδασκόντων. Απαιτείται ο συνεχής εμπλουτισμός της Βιβλιοθήκης με έντυπες και ηλεκτρονικές πηγές και η διεκδίκηση πόρων για την αναβάθμιση του έργο που προσφέρει.
14. Διασύνδεση του Πανεπιστημίου με την κοινωνία. Η δεσπόζουσα θέση του Πανεπιστημίου στη ζωή και την οικονομία της πόλης θα πρέπει να αναγνωριστεί ακόμη περισσότερο και να στηριχτεί από τις τοπικές αρχές και γενικότερα από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.

Θεμελιώδης διεργασία της αυτοδιοίκησης του πανεπιστημίου είναι η συνεχής αξιολόγηση και ανάδραση στα συμπεράσματα της με λήψη μέτρων από τα Τμήματα και τις Σχολές και τη διατύπωση ολοκληρωμένων αιτημάτων προς την πολιτεία στην κατεύθυνση της συνεχούς βελτίωσης της ποιότητας του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου, μια διαδικασία που απαιτεί την ενεργό συμμετοχή όλων των μελών της πανεπιστημιακής κοινοτητας.
Σας ευχαριστώ.

Τριαντάφυλλος Αλμπάνης

Αίθ. Συγκλήτου Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
14-05-2018