Οι ευρωπαϊκές περιφέρειες σε σταυροδρόμι

Ο Νίκος Λαμπρόπουλος είναι Διευθυντής της EurActiv Ελλάδας

Παρά τη μεγάλη προβολή για τη Βαρκελώνη και τις αποσχιστικές τάσεις –εμφανείς ή ενδόμυχες- στην Ευρώπη, η πραγματική πρόκληση για τις Ευρωπαϊκές Περιφέρειες δε βρίσκεται σήμερα στο βαθμό αυτονομίας ή αυτονόμησής τους. Η συζήτηση που διεξάγεται εδώ και ένα χρόνο έχει να κάνει με το μέλλον των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων και το ρόλο που οι Περιφέρειες θα κληθούν (ή δε θα κληθούν) να παίξουν στη διαχείρισή τους.

Καταρχήν το ζήτημα είναι η πολιτική Συνοχής, από την οποία στη χώρα μας χρηματοδοτείται το ΕΣΠΑ και τα Περιφερειακά Προγράμματα. Το ύψος των πόρων που θα διατεθούν, αλλά και το ποσοστό συγχρηματοδότησης που τελικά φαίνεται ότι θα είναι μεγαλύτερο από αυτό που σήμερα ισχύει, δημιουργούν ήδη ανησυχίες σε όσους παρακολουθούν τη συζήτηση από κοντά.

Όμως το ζητούμενο δεν είναι μόνο η Πολιτική Συνοχής. Αυτή τη στιγμή, ενόψει του σχεδιασμού της νέας προγραμματικής περιόδου (μετά το 2020) και με αφορμή τόσο το Brexit όσο και το περίφημο Juncker Plan, επαναχαράσσεται τόσο η στρατηγική όσο κυρίως η μηχανική των δημοσιών επενδύσεων της ΕΕ. Το σύστημα δείχνει τάσεις συγκεντρωτισμού και επαναφοράς του ελέγχου και της λήψης των αποφάσεων σε κεντρικό/ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Σύγκλιση και η Συνοχή –παρότι δεν καταργούνται- δε φαίνεται να είναι πια αυτοσκοπός.

Η Ευρώπη αλλάζει ταχύτητα και επιλογές. Με την Ευρωζώνη να γίνεται σταδιακά η νέα ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα ο νέος βραχίονας αναπτυξιακής πολιτικής, οι Ευρωπαϊκές Περιφέρειες αγωνίζονται να βρουν το νέο τους ρόλο και να διαφυλάξουν το δικαίωμα να συμμετέχουν όχι μόνο στη διαχείριση, αλλά στη διαμόρφωση της πολιτικής.

Οι Ελληνικές Περιφέρειες θα κληθούν σύντομα να πάρουν σκληρές και δύσκολες αποφάσεις. Όποιοι νομίζουν ότι μπορούν να περιμένουν τις περιφερειακές εκλογές για αποφασίσουν οι επόμενες διοικήσεις θα βρεθούν μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις. Η προετοιμασία σε πολιτικό και διοικητικό επίπεδο πρέπει να αρχίσει άμεσα.

*Πρώτη δημοσίευση στην έντυπη έκδοση της Ύπαιθρου Χώρας (20/10/2017)
Euractiv