"Χαράζει Άνοιξη στην Άρτα"-Έκθεση χαρακτικής στη Δημ. Πινακοθήκη Άρτας

Με μεγάλη επισκεψιμότητα συνεχίζεται στη Δημοτική Πινακοθήκη Άρτας "Γ. Μόραλης"  η έκθεση χαρακτικής με τίτλο "Χαράζει Άνοιξη στην Άρτα". Πρόκειται για την πρώτη ομαδική έκθεση στην οποία εκθέτουν τα έργα τους 12 σύγχρονοι χαράκτες, που παρουσιάζουν μια ποικιλία χαρακτικών έργων. Ξυλογραφία, οξυγραφία, λιθογραφία και ακουαντίνα είναι μερικές από τις τεχνικές της χαρακτικής που έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν και να απολαύσουν οι επισκέπτες της Πινακοθήκης. Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν είναι οι εξής :
Αχειμάστου Φανή, Canuto Kallan, Γκαραβέλα Βασιλική, Διονυσοπούλου Ελισσάβετ, Ζαβιτσάνου Αννή, Κλέβες Κρισίκο,  Κοντονής Ανδρέας, Λιβανού Σοφία, Πάλλης Γεώργιος, Πεταλάς Μιλτιάδης, Τσιρογιάννης Δημήτρης, Χατζίρη Αναστασία. 
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 25 Μαΐου. Οι ώρες λειτουργίας της πινακοθήκης είναι Δευτέρα έως Παρασκευή 09:00-14:00 και 17:00-21:00, Σάββατο 09:30-14:30, Κυριακή κλειστά.
Είσοδος ελεύθερη.
Για ομαδικές επισκέψεις επικοινωνείτε στο τηλέφωνο 2681024946

Για την έκθεση η Ελένη Μάργαρη, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης, αναφέρει τα εξής:

Προσπαθείστε να μεταφερθείτε στην εποχή, κατά τη οποία οι εικόνες ήταν δυσεύρετες και δυσπρόσιτες, κλειδωμένες στα ανάκτορα και τα μέγαρα των πλούσιων και ισχυρών. Όταν τα έργα τέχνης ήταν δημιουργήματα μοναδικά και ανεπανάληπτα και δεν μπορούσαν να αναπαραχθούν, παρά μόνον από τα άγουρα βλέμματα και τα άπειρα χέρια των μαθητευομένων ζωγράφων. Ζώντας σήμερα, που η αναπαραγωγή των εικόνων, και μάλιστα των εικόνων της τέχνης, είναι ευρύτατα διαδεδομένη, μια τέτοια ιδέα και μόνο μας φαίνεται απίστευτη. Φανταστείτε, λοιπόν, τώρα την αλλαγή που έφερε στις ζωές των ανθρώπων, την άνοιξη που έφερε στην τέχνη, η ανακάλυψη της χαρακτικής. Γύρω στο 1400 αναπτύχθηκε η τεχνική της εκτύπωσης και διαπιστώθηκε τότε ότι από μία μήτρα, από ένα και μοναδικό καλούπι από ξύλο ή μέταλλο θα μπορούσαν να παραχθούν εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, πανομοιότυπες εικόνες. Και όταν, μάλιστα, την επινόηση αυτή ακολούθησε στα μέσα του 15ου αιώνα η εφεύρεση της τυπογραφίας, με τα κινητά τυπογραφικά στοιχεία, τότε οι εικόνες συνοδεύτηκαν από κείμενα και η μετάδοση της ολοκληρωμένης γνώσης μέσω των πρώτων τυπωμένων βιβλίων ήταν πλέον ιστορικό γεγονός. Η ανακάλυψη και η χρήση της χαρακτικής, συνεπώς, δεν συνέβαλαν απλώς στον εμπλουτισμό της τέχνης και των εκφραστικών μέσων των καλλιτεχνών, αλλά υπήρξαν καθοριστικές για την πορεία της ανθρωπότητας.
Στις παμπάλαιες τεχνικές της χαρακτικής στηρίζεται όλη η μεταγενέστερη καλλιτεχνική παραγωγή. Και είναι πράγματι ιδιαιτέρως ενδιαφέρον πως νέοι, σύγχρονοι δημιουργοί εξελίσσουν, προσαρμόζουν και ανανεώνουν τις απαιτητικές αυτές τεχνικές φιλοτεχνώντας προσωπικά και ξεχωριστά έργα. Θα αναρωτηθείτε τι εννοούμε με τον χαρακτηρισμό «νέοι». Γιατί ασφαλώς δεν πρόκειται για φρέσκους αποφοίτους σχολών καλών τεχνών που τώρα πραγματοποιούν τα πρώτα τους διστακτικά βήματα στον χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Πρόκειται αντίθετα για ώριμους, διαμορφωμένους καλλιτέχνες που έχουν βρει τον προσωπικό τους δρόμο, ωστόσο είναι ακόμη ανήσυχοι και διερευνητικοί, επινοητικοί, με το βλέμμα στραμμένο μπροστά, σε νέες τεχνικές και εκφραστικές διαδρομές. “Νέοι” δημιουργοί είναι εκείνοι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, που βρίσκονται σε μια από τις δημιουργικότερες περιόδους της σταδιοδρομίας τους.
Αν και νέοι, λοιπόν, αποφάσισαν να ασχοληθούν με μια τέχνη που κρατά την καταγωγή της από την εποχή της Αναγέννησης. Μια τέχνη που, επιπλέον, δεν φημίζεται για την ευκολία της, αντιθέτως απαιτεί τον μόχθο του καλλιτέχνη στο εργαστήριο, την πάλη του με τα υλικά για να αποτυπώσει σ’ αυτά την φευγαλέα ενίοτε έμπνευση, βιώματα και εικόνες. Η ξυλογραφία και η χαλκογραφία, η οξυγραφία, η λιθογραφία, η μεταξοτυπία ακόμη και προσωπικές τεχνικές , όλες αντιπροσωπεύονται στα έργα των καλλιτεχνών της έκθεσης. Το 1938, στον κατάλογο της Πρώτης Πανελληνίου Εκθέσεως της Ελληνικής Πρωτοτύπου Χαρακτικής ο Παντελής Πρεβελάκης χαρακτήρισε την τέχνη της χαρακτικής: «Ασκητική […] αλλά επινοητική κατά τους πόρους». Σήμερα μάλλον θα εκπλησσόταν αντικρίζοντας το εύρος των μορφοπλαστικών επιλογών των νέων δημιουργών, την εξέλιξη των τεχνικών τους, την πληθώρα των εικόνων που αποτυπώνουν στα έργα τους και ίσως αναθεωρούσε τον χαρακτηρισμό “ασκητική”.
Η Φανή Αχειμάστου αντιπροσωπεύεται στην έκθεση από έγχρωμες ξυλογραφίες οι περισσότερες από τις οποίες απεικονίζουν γυναικείες μορφές. Στα έργα της η γυναίκα είναι πρωταγωνίστρια ονειρικών, παραμυθένιων σκηνών, σαν μια σύγχρονη Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων. Όμως τα φανταστικά αυτά σκηνικά είναι εμπνευσμένα από την  πραγματικότητα γύρω της, την οποία μεταγράφει και μεταφράζει σε εικόνες που αποπνέουν ηρεμία και γαλήνη και χαρακτηρίζονται από την αισθητική και χρωματική τους ισορροπία.
Αντίθετα, οι χαλκογραφίες της Βασιλικής Γκαραβέλα μεταφέρουν τον θεατή σε χώρους και εικόνες του παρελθόντος. Στα έργα της τοποθετεί μορφές προερχόμενες από την πρώιμη Ιταλική και Βορειοευρωπαϊκή Αναγέννηση, μέσα σε περιβάλλοντα που κυριαρχούνται από στοιχεία γοτθικής αρχιτεκτονικής, απεικονισμένα με περισσή επιμέλεια. Συνθέτει έτσι απόκοσμα, υπερβατικά σκηνικά με τη συνδρομή επιπλέον των ευγενικών φυσιογνωμιών των ανθρώπινων μορφών της. Σε άλλες συνθέσεις της, πάλι, αγγίζει σχεδόν τα όρια της αφαίρεσης σκιαγραφώντας φυσικά τοπία με τη συνδρομή του δυναμικού, εκφραστικού, τολμηρού χρώματος.
Στις χαλκογραφίες και τις λιθογραφίες της η Ελισάβετ Διονυσοπούλου δημιουργεί κι εκείνη έναν εικαστικό κόσμο προσωπικό και ξεχωριστό  αποτυπώνοντας στις εικόνες της σκέψεις, αλλά κυρίως συναισθήματα. Η χρωματική λιτότητα των συνθέσεών της ισορροπεί την ονειρική διάσταση του θέματός τους και αναδεικνύει την εσωτερικότητα της έμπνευσή τους. Η λεπτομέρεια ενός προσώπου, ένα σύνολο από κοχύλια, ένα φτερωτό άλογο, εικόνες εντελώς διαφορετικές η μια από την άλλη,  μοιάζουν με πρωτότυπα εικαστικά ποιήματα, είναι αλλιώτικες εκδοχές και απόψεις της ίδιας, ωστόσο, δημιουργικής φαντασίας.
Οι οξυγραφίες της Αννής Ζαβιτσάνου αποτελούν τους  καρπούς των ταξιδιών της, αλλά και την αφορμή για ένα προσωπικό ταξίδι των θεατών που τις αντικρίζουν σε μακρινές χώρες και τοπία. Εικόνες από την Ασία και την Αφρική, ερμηνευμένες μέσα από το δικό της βλέμμα, λαμβάνουν μια διάσταση ονειρική από τη διάφανη ποιότητα του χρώματος που εφαρμόζει. Άνθρωποι απορροφημένοι στις ασχολίες τους, κτίρια χαρακτηριστικά εξωτικών πολιτισμών και χωρών συναπαρτίζουν τις συνθέσεις της, στις οποίες μεταγράφει και ερμηνεύει τις εμπειρίες, τα βιώματα  και τις σκέψεις της από τα ταξίδια της ανά τον κόσμο.
Πρωταγωνιστικό ρόλο στις μεταξοτυπίες του Canuto Kallan διαδραματίζει το χρώμα. Τολμηρό και έντονο, είναι αυτό που περιγράφει και προσδιορίζει τις μορφές των συνθέσεών του και αυτό που δίνει στην κάθε σύνθεση τον ξεχωριστό χαρακτήρα και προβάλλει το περιεχόμενό της. Η χρήση των βασικών και των συμπληρωματικών χρωμάτων απεικονίζει βαθύτερα και ουσιαστικότερα, ίσως και πιο εύστοχα από το σχέδιο, τις ανθρώπινες μορφές. Οι προβληματισμοί του, τέλος, γύρω από τη σημερινή εποχή και τα σοβαρά ζητήματά της βρίσκουν τη θέση τους στο έργο του και εμψυχώνουν τις εικαστικές του δημιουργίες.
Ανθρωποκεντρικές είναι οι μεταξοτυπίες του Ανδρέα Κοντονή, που απομονώνουν τα ρεαλιστικά αποδοσμένα βλέμματα ανδρών και γυναικών, τα στραμμένα απευθείας προς τον θεατή. Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα εικαστική επιλογή, καθώς από τη μια πλευρά ο θεατής εστιάζει στα μάτια των εικονιζόμενων και, μάλιστα, μπορεί να διακρίνει την ηλικία, το φύλο ή την ψυχοσύνθεσή τους. Την ίδια στιγμή, ο ίδιος ο θεατής των έργων αισθάνεται ότι αποτελεί το αντικείμενο της παρατήρησης των βλεμμάτων αυτών, ότι βρίσκεται και εκείνος στο επίκεντρο της προσοχής τους. Διαμορφώνεται έτσι μια ιδιότυπη εικαστική αλληλεπίδραση.
Δέντρα και ανθρώπινες μορφές αποτελούν τη βασική θεματική των έργων, ξυλογραφία και οξυγραφίες, της Κλέβες Κρίσικο που παρουσιάζονται στην έκθεση. Τα πλούσια κλαδιά των δέντρων της δίνουν την εντύπωση ότι θροΐζουν στον άνεμο, έτσι όπως κατακλύζουν με τις κυματιστές γραμμές τους τη σύνθεση. Την ίδια αίσθηση κίνησης, αέρινης και ευαίσθητης, μεταφέρουν και οι ανθρώπινες μορφές της. Είναι τοποθετημένες σε χώρους κενούς, τους οποίους ζωντανεύει μια λωρίδα χρώματος, σαν ένα ύφασμα που κυματίζει στο φύσημα του αέρα ή σαν μια χρωματιστή σκιά, ενισχύοντας τον συμβολικό χαρακτήρα των συνθέσεων και την ποιητικότητα της έμπνευσής τους.
Ασπρόμαυρες είναι οι λιθογραφίες της Σοφίας Λιβανού. Στις συνθέσεις της απεικονίζονται εξωτερικές απόψεις κτιρίων, ιδωμένες από τολμηρές οπτικές γωνίες, με έμφαση στην αδρή, τραχειά και φθαρμένη επιφάνεια των τοίχων τους, την οποία επιτείνει και η επεξεργασία της ίδιας της επιφάνειας των τυπωμάτων της, που μοιάζει επίσης διαβρωμένη και φθαρμένη, σαν από την υγρασία. Η εξωτερική φθορά των απεικονιζόμενων οικισμάτων τα καθιστά παραδόξως οικεία, καθώς παραπέμπει σε εικόνες εγκαταλελειμμένων κτιρίων, γνώριμη τον τελευταίο καιρό, αλλά και στην έννοια της διάβρωσης που επιφέρει ο χρόνος, από την οποία δεν διαφεύγει τίποτε και κανείς.
Η παρατήρηση της τελικής μορφής ενός χαρακτικού δεν αρκεί πολλές φορές για την ολοκληρωμένη αντίληψή του. Πιθανώς οι θεατές να εκτιμούσαν ακόμη περισσότερο ένα έργο τέχνης, εάν γνώριζαν τη διαδικασία που οδήγησε στη δημιουργία του. Για παράδειγμα, ο Γιώργος Πάλλης χρησιμοποιεί μια ξεχωριστή, προσωπική τεχνική για τη φιλοτέχνηση των χαρακτικών του. Τοποθετεί πάνω σε  γυάλινη επιφάνεια ένα στρώμα στόκου, το οποίο όταν στεγνώσει το χαράσσει  με μεγαλύτερη ευκολία από άλλα παραδοσιακά υλικά της χαρακτικής. Με αυτή την τεχνική γνώση ο φιλότεχνος σχηματίζει  μια πληρέστερη εικόνα του έργου που αντικρίζει  και  δεν μένει απλώς στην αισθητική αποτίμηση του έργου, του φλογερού τριαντάφυλλου, στη συγκεκριμένη περίπτωση, που ανοίγει τα πέταλά του και με το δυνατό του χρώμα, καθώς και το εξίσου φωτεινό του φόντου, παραπέμπουν στην άνοιξη, στη δροσιά και τα αρώματά της.
Στις οξυγραφίες του ο Μιλτιάδης Πεταλάς απεικονίζει μορφές που κατάγονται απευθείας από περασμένες εποχές της ιστορίας της τέχνης, με τις γαλήνιες, σχεδόν αυστηρές τους μορφές να αντικρίζουν συχνά κατάματα τον θεατή. Αυτές τις συνδυάζει  με πτηνά, έντομα και ψάρια, βασικά συστατικά στοιχεία των παραμυθιών, δημιουργώντας συνθέσεις εξωπραγματικές. Στην εντύπωση της ονειρικής αυτής διάστασης συμβάλει και το χρώμα των έργων του, που μοιάζει να διαθλάται στις επιφάνειες των έγχρωμων οξυγραφιών.
Η χαρακτική, στην περίπτωση του χαράκτη και γλύπτη, Δημήτρη Τσιρογιάννη συνιστά έναν ενδιαφέροντα συνδυασμό της αγάπης του για τη λάξευση του σκληρού υλικού και των εικαστικών προβληματισμών του στις δυο διαστάσεις. Οι ξυλογραφίες του χαρακτηρίζονται από τα έντονα, αδρά τους περιγράμματα, τις εκφραστικές τους σκιάσεις και την αγάπη του δημιουργού τους για το τοπίο, κυρίως το αστικό. Οι όψεις οικισμάτων και οικισμών είναι αποδοσμένες από τολμηρές συχνά οπτικές γωνίες και, παρά τη στατικότητά τους ως θέμα, αποκτούν δυναμισμό και έντονη εκφραστικότητα, από τους δραματικούς σκιοφωτισμούς και τα παχιά περιγράμματα.
Τέλος, οι ξυλογραφίες της Αναστασίας Χατζίρη είναι λιτές ως προς τα εκφραστικά μέσα, ωστόσο βρίθουν ποιητικών συμβολισμών. Μοιάζουν να εκπηγάζουν από στίχους ποιημάτων και να συνιστούν ταυτόχρονα οι ίδιες οι συνθέσεις της μια ιδιότυπη μορφή λιτών, εσωστρεφών ποιημάτων.
Είναι γεγονός, βέβαια, ότι καμία περιγραφή και καμία θεωρητική ανάλυση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την προσωπική επαφή και επικοινωνία του θεατή με το έργο τέχνης που έχει ενώπιόν του. Είναι, τέλος, αλήθεια ότι πάρα πολλοί αιώνες έχουν παρέλθει από τότε που δημιουργήθηκαν τα πρώτα χαρακτικά, ωστόσο όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε, οι δυνατότητες που προσφέρει η χαρακτική δεν έχουν ακόμη στερέψει. Οι σημερινοί δημιουργοί φαίνεται ότι ακόμη πειραματίζονται και με τις τεχνικές όσο και με τη μορφή της τέχνης τους, γι’ αυτό μια έκθεση νέων χαρακτών είναι ακόμη πιο ενδιαφέρουσα και σημαντική από οποιαδήποτε παρουσίαση έργων των παλαιών δασκάλων. Διότι, όπως αποδεικνύεται, οι σημερινοί καλλιτέχνες μπορούν να δημιουργούν με βαθιά γνώση των παμπάλαιων τεχνικών, αλλά με το βλέμμα σταθερά προσηλωμένο προς το μέλλον, προς την επερχόμενη άνοιξη, όπως αρμόζει σε όλους τους νέους.