Το Μιτσικέλι… φταίει για τα ακραία καιρικά φαινόμενα στα Γιάννινα!Λειτουργεί σαν «καταρράκτης» θυελλωδών ανέμων .Αποκαλυπτικά τα πορίσματα μελέτης των μετεωρολόγων Άρη Μπαρτζώκα και Γ. Κωλέτση • Σε λάθος θέση το Αεροδρόμιο, λένε οι επιστήμονες…

Όλο και πιο αισθητές γίνονται τα τελευταία χρόνια στο Λεκανοπέδιο Ιωαννίνων οι απότομες αλλαγές του καιρού, με τα ακραία φαινόμενα να κάνουν συχνά – πυκνά την εμφάνισή τους στην περιοχή μας, δημιουργώντας κάθε φορά ποικίλα προβλήματα.

Τελευταίο παράδειγμα η πρόσφατη απότομη μεταβολή του καιρού, που απ’ την ζέστη των 29 με 30 βαθμών Κελσίου, μας «προσγείωσε» μέσα σε δύο περίπου εικοσιτετράωρα στους 12 βαθμούς μέγιστη τιμή της θερμοκρασιας και στα χιόνια, τα οποία ξανάκαναν την εμφάνισή τους στις κορυφές των γύρω βουνών!
Τα Γιάννινα είναι εξοικειωμένα επίσης με τους ισχυρούς ανέμους που συχνά πλήττουν την περιοχή, προκαλώντας πτώσεις δέντρων, ζημιές σε στέγες κατοικιών και τρικυμία στη λίμνη Παμβώτιδα που την κάνει να θυμίζει… θάλασσα. Το σίγουρο είναι ότι τέτοια ακραία καιρικά φαινόμενα πολλές φορές μας βρίσκουν απροετοίμαστους, αφού είναι σαφές πως δεν διαθέτουμε τον κατάλληλο σχεδιασμό για την αντιμετώπισή τους. Τρανό παράδειγμα το Αεροδρόμιο των Ιωαννίνων, που κάθε χειμώνα πέφτει συχνά θύμα των αντίξοων συνθηκών, αδυνατώντας να προσφέρει κανονικά τις υπηρεσίες του στο επιβατικό κοινό. 

Επιστημονική έρευνα
Πού οφείλονται όμως τα ακραία αυτά φαινόμενα, όπως οι θυελλώδεις άνεμοι, τα οποία τόσα προβλήματα δημιουργούν στη ζωή της πόλης μας, όταν κάνουν την εμφάνισή τους; Στο ανάγλυφο της περιοχής και κυρίως στο Μιτσικέλι (!), απαντούν οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ.κ. Άρης Μπαρτζώκας, αναπλ. Καθηγητής Μετεωρολογίας και Γιάννης Κωλέτσης, Δρ. Φυσικός – Μετεωρολόγος.
Οι δύο Μετεωρολόγοι πραγματοποίησαν μία πολύ σημαντική έρευνα (τα πορίσματά της δημοσιεύονται στη σελίδα 9), η οποία επικεντρώνεται κυρίως στους ισχυρούς ανέμους που πνέουν στο Λεκανοπέδιο κάποιους συγκεκριμένους μήνες του χρόνου και περιέχει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία για το πώς διαμορφώνεται το… μικροκλίμα της πόλης μας.
Φταίει το Μιτσικέλι!
Η παρουσία του Μιτσικελίου στην απέναντι πλευρά της Παμβώτιδας είναι, σύμφωνα με τους δύο ερευνητές, η βασικότερη αιτία του φαινομένου που κατά καιρούς έχει προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές στα Γιάννινα, με πτώσεις δέντρων, διακοπές ρεύματος και πλημμυρικά επεισόδια στις παραλίμνιες περιοχές. 
Τον περασμένο χειμώνα λιγότερες ήταν οι ημέρες που φύσηξε πολύ στην περιοχή μας, σε σύγκριση με άλλες χρονιές. Το… ρεκόρ όσον αφορά την ένταση του ανέμου ανήκει στο Μάρτιο του 1998 (25 και 26 του μήνα), όταν ο άνεμος έφτασε στα Γιάννινα και συγκεκριμένα στην περιοχή του Αεροδρομίου τα 11 Μποφόρ (!), με τα προαναφερθέντα αρνητικά επακόλουθα. 

«Καταρράκτης» ανέμου
Με ποιο τρόπο λοιπόν  το Μιτσικέλι εμπλέκεται στην δημιουργία του φαινομένου αυτού; Οι δύο επιστήμονες τονίζουν στην έρευνά τους πως εξαιτίας του βουνού δημιουργούνται δύο περιοχές με διαφορετικές συνθήκες ατμοσφαιρικής πίεσης. Χάρη στην αλληλεπίδραση των δύο αυτών περιοχών και με την κυκλοφορία του αέρα, δημιουργείται ουσιαστικά ένας ισχυρός «καταρράκτης» ανέμου, που από την κορυφή του Μιτσικελίου πέφτει στη βάση του από την πλευρά της λίμνης, του Αεροδρομίου και της Κατσικάς, δημιουργώντας συχνά πολύ ισχυρές θύελλες!

Σε λάθος θέση το Αεροδρόμιο
Το πιο ενδιαφέρον ίσως στοιχείο της συγκεκριμένης μελέτης έχει να κάνει με το ίδιο το Αεροδρόμιο των Ιωαννίνων. Όπως αναφέρεται σ’ αυτήν, το «επίκεντρο» της δημιουργίας ισχυρών ανέμων που κατεβαίνουν στην επιφάνεια του εδάφους, βρίσκεται σε ύψος 300 μέτρων πάνω απ’ την περιοχή του Αεροδρομίου, ο διάδρομος του οποίου είναι κάθετος στη διεύθυνση των θυελλωδών πλευρικών ανέμων που δημιουργούνται σ’ αυτήν! Γι’ αυτό και οι κ.κ. Μπαρτζώκας και Κωλέτσης σημειώνουν με έμφαση πως η επιλογή της θέσης του Αεροδρομίου υπήρξε εξαρχής λανθασμένη.
Κάπως έτσι εξηγούνται τα προβλήματα και οι ματαιώσεις αεροπορικών πτήσεων το χειμώνα αλλά και την περίοδο της άνοιξης, όταν παρατηρούνται οι πιο ισχυροί άνεμοι στην περιοχή μας. Και είναι αυτονόητο το συμπέρασμα ότι αυτό το πρόβλημα δεν πρόκειται να επιλυθεί με καμία παρέμβαση στο Αεροδρόμιο, αφού η ένταση του ανέμου δεν είναι κάτι που μετριάζεται. Όσον αφορά την ομίχλη, που αποτελεί επίσης πρόβλημα για το Αεροδρόμιο, αλλά έχει την απάντησή της στο περίφημο σύστημα ILS κι αυτή συνδέεται με τον άνεμο ή μάλλον με την απουσία του.

Μετεωρολογικοί σταθμοί
Πάντως, είναι γεγονός πως η εγκατάσταση ενός δικτύου δέκα αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών στην περιοχή της Ηπείρου από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση και το Εργαστήριο Μετεωρολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, έχει βοηθήσει σημαντικά στην καταγραφή και μελέτη των καιρικών συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή μας, κυρίως των ακραίων, τα οποία δημιουργούν προβλήματα. 
Παράλληλα, στην έγκαιρη πρόγνωση επικίνδυνων φαινομένων και στην προειδοποίηση των τοπικών Αρχών αλλά και των πολιτών, ώστε να λαμβάνουν τα μέτρα τους σημαντικό ρόλο παίζει και το πρόγραμμα RISKMED, το οποίο ενεργοποίησε το Εργαστήριο Μετεωρολογίας, στο πλαίσιο ομώνυμου Ευρωπαϊκού Προγράμματος. Με αυτό βελτιώθηκε σημαντικά η πρόγνωση του καιρού στην περιοχή μας, η οποία είναι διαθέσιμη σε όποιον ενδιαφέρεται μέσω της ιστοσελίδας www.riskmed. net.


άρθρο του Κώστα Αγόρη που 
δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ