Τα συγκινητικά λόγια του Σωτήρη Τσιόδρα στην τελευταία συνέντευξη Τύπου

"Από την 1η Φεβρουαρίου που ο Υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας μου έκανε την τιμή και με όρισε εκπρόσωπο του Υπουργείου για το νέο κορονοϊό, ξεκίνησα μαζί με το επιστημονικό μου έργο και την ενημέρωση της ελληνικής κοινωνίας για τις εξελίξεις που αφορούν την πανδημία.

Όπως με έμαθαν οι δάσκαλοί μου και εμένα, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, παρέμεινα μαθητής περισσότερο παρά Καθηγητής, σε μια κατάσταση με συνεχείς αβεβαιότητες, τις οποίες κατά καιρούς σας παρουσίασα. Κάποιοι μίλησαν για αντιφάσεις, χωρίς να παρακολουθούν τις διεθνείς επιστημονικές εξελίξεις, χωρίς να γνωρίζουν τα πραγματικά δεδομένα, χωρίς να χρησιμοποιήσουν επιστημονικά επιχειρήματα.

Προσπάθησα να μην εμπλακώ σε τέτοιο διάλογο, δεν ήθελα να δώσω αφορμές για αναπαραγωγή του μη επιστημονικού λόγου. Σε μοναδικές στιγμές Ιστορίας, ίσως τη δυσκολότερη στιγμή μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, πολύ εύκολα μπόρεσαν και αναμίχθηκαν το ψέμα με την αλήθεια, για να αναπαραχθεί το ψέμα ως αλήθεια, το παρανοϊκό να παρουσιαστεί ως λογικό. Τέτοιες συμπεριφορές δεν βοήθησαν, ούτε βοηθούν, ούτε και θα βοηθήσουν βέβαια στο μέλλον. Ο σύγχρονος κόσμος κλήθηκε ενωμένος να αντιμετωπίσει την απειλή με δύσκολους όρους, σε μία χρονική συνέχεια που η επιστημονική ιστορία που αφορά το νέο ιό, μετατράπηκε πολύ γρήγορα και σε παγκόσμιο επίπεδο σε πολιτική ιστορία, στην προσπάθεια επανόδου των κοινωνιών στην κανονικότητα. Σε αυτήν την περίοδο βρήκε πρόσφορο έδαφος η έννοια του κοινωνικού τέλους του απαγορευτικού, έναντι του επιστημονικού και με κανόνες. Η Επιστήμη όμως παραμένει πιστή στους κανόνες και θα συνεχίσει να βρίσκεται κοντά στην Πολιτεία και τους πολίτες, όταν αυτό της ζητείται.

Με μόνο εφόδιο την ειλικρίνεια και την προσπάθεια να αναλύσω επιστημονικά τα δεδομένα, και με τη βοήθεια μιας Επιτροπής 26 Εμπειρογνωμόνων, στην οποία συμμετέχω υπό το Γενικό Γραμματέα Δημόσιας Υγείας, τον κύριο Πρεζεράκο, καθώς και τη στήριξη και τη συμβολή της ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας, τους Υπουργούς κύριο Κικίλια και κύριο Κοντοζαμάνη, καθώς βέβαια και την ανεκτίμητη βοήθεια από την Πολιτική Προστασία και τον Υπουργό κύριο Χαρδαλιά, προσπάθησα επί 4 μήνες να δίνω χρήσιμες πληροφορίες, να απαντώ στα ερωτήματα που έθεταν οι συμπολίτες μας μέσω των δημοσιογράφων και, κάποιες φορές, να εμψυχώνω από τη δικιά μου πλευρά μια κοινωνία που αγωνιούσε.

Επανέλαβα πολλές φορές αυτό που είναι το μοναδικό δεδομένο στην Επιστήμη: η αβεβαιότητα, η εντιμότητα του να πει κανείς, «δεν γνωρίζω».

Όλον αυτό τον καιρό δεν αισθάνθηκα κάτι διαφορετικό από όλους σας, απλά ένας άνθρωπος απευθυνόμενος σε συνανθρώπους του. Ένας άνθρωπος με αδυναμίες, ένας άνθρωπος που φυσικά και δεν πρέπει να προβάλλεται σαν πρότυπο. Αναπάντεχα και απροσδόκητα βρέθηκα κοντά σας, τόσο κοντά σας, μέσω του τηλεοπτικού φακού και εν μέσω απαγορευτικού και αισθάνθηκα κοντά σας και ας μην επικοινωνούσαμε με φυσικό τρόπο. Η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων είναι πνευματικό εφόδιο και μια παρηγοριά στον μυστικό πόλεμο με το άγνωστο, με τον ίδιο τον χειρότερο εχθρό μας, που τον αγκαλιάσαμε με έναν παράξενο τρόπο, που τον «τιμούσαμε» αναφέροντας ενοχλητικά νούμερα και στατιστικές. Στην Πατρίδα μας, παρά τις απώλειες, επιτρέψτε μου να πω και να επαναλάβω, δεν είχε τον τελευταίο λόγο και για αυτό δεν του κάνω τη χάρη να αναφερθώ ξανά σε αυτόν. Η ζωή θα συνεχίσει να νικά.

Η πιο δύσκολη περίοδος ήταν αυτή του απαγορευτικού, του lockdown. Μια γενναία και επιβεβλημένη εισήγηση των επιστημόνων και απόφαση της Πολιτείας, αλλά αφού τηρήθηκε, αποτέλεσε και απόφαση όλων μας:

Των απλών ανθρώπων που έμεναν σπίτι για να προστατεύσουν τους γονείς, τους παππούδες, τις γιαγιάδες μας, τους ηλικιωμένους, τις ευπαθείς ομάδες.

Των γονιών που έμειναν σπίτι με τα παιδιά τους, αγωνιώντας για το εργασιακό τους μέλλον.

Των συμπολιτών μας που δεν έμειναν σπίτι, γιατί έπρεπε να εργαστούν όλο αυτό το διάστημα για όλους μας.

Των αφανών ηρώων στα νοσοκομεία και στην κοινότητα.

Αντέξαμε όλοι μαζί. Σε αυτή την πρώτη φάση περιορίσαμε την μετάδοση του ιού. Συγχαρητήρια σε όλους σας.

Τέσσερις μήνες μετά, επιστρέφουμε σταδιακά στην κανονικότητα. Η Επιστήμη κάνει παγκοσμίως ό,τι μπορεί σε έναν εξαντλητικό αγώνα δρόμου, για να βρει αποτελεσματικές θεραπείες και, όσο γρηγορότερα γίνεται, ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο.

Σε αυτόν τον αγώνα δρόμου φυσικά και ως επιστήμονας και ως επιστήμονες και μέλη της Επιτροπής, θα παραμείνω και θα παραμείνουμε κοντά σας.

Θα βοηθήσω τις επόμενες εβδομάδες, όπως έκανα τόσο καιρό, τον Υπουργό και την Επιτροπή σε θέματα που σχετίζονται με το νέο ιό και σταδιακά θα ασχοληθώ και εγώ με θέματα που αφορούν τους αγαπημένους μου ασθενείς, τους φοιτητές μου στο Πανεπιστήμιο που τους είδα εχθές. Θέλω και εγώ σταδιακά να επιστρέψω και στα υπόλοιπα καθήκοντα.

Είναι τώρα η ώρα μιας και η επιδημιολογική μας εικόνα είναι καλή, τόσο καλή χάρη σε όλους σας και δεν χρειάζεται αυτή η τακτική ενημέρωση. Ο πραγματικός αναπαραγωγικός ρυθμός της πανδημίας, σύμφωνα με τον επιδημιολόγο του ΕΟΔΥ, τον κύριο Λύτρα, έναν ανεκτίμητο βοηθό στην όλη προσπάθειά μας, το πραγματικό R ήταν εχθές το βράδυ 0,33, πολύ κάτω από το 1.

Πλέον θα έχουμε καθημερινή γραπτή αναφορά έως τις 31 Μαΐου και εάν όλα συνεχίσουν καλά, τον Ιούνιο μια φορά την εβδομάδα θα ενημερώνεστε από το Υπουργείο Υγείας με μια γραπτή ανακοίνωση για την εξέλιξη της νόσου, όπως ακριβώς γίνεται κάθε χρόνο με τη γρίπη. Φυσικά για το νέο ιό θα συνεχίσουμε τη συνεχή μας επιδημιολογική επαγρύπνηση και επιτήρηση όλο το καλοκαίρι. Ας ελπίσουμε ότι η συμπεριφορά μας θα παραμείνει καλή με προσήλωση στους κανόνες υγιεινής, με τα μέτρα που λέμε τόσο καιρό και ας ευχηθούμε, τηρώντας αυτά τα μέτρα, να μη χρειαστεί να επανέλθουμε σε έκτακτες ή τακτικές τηλεοπτικές ενημερώσεις.

Ελπίζω όλοι μαζί να συνεχίσουμε να προχωράμε μπροστά, να συνεχίσουμε να τα καταφέρνουμε. Φτάσαμε με πολύ κόπο, πολύ μακριά, για να επιτρέψουμε οποιοδήποτε πισωγύρισμα.

Εγώ θα κρατήσω την αγάπη σας που εισέπραξα αυτό τον καιρό και θα ήθελα να με συνοδεύουν οι ευχές σας, όπως αυτή που έλαβα από ένα σωματείο παιδιών με ειδικές δεξιότητες, που μου εμήνυσαν πως «οι άγγελοι στη Γη από το δικό τους μετερίζι μάς σκέπτονται». Όχι εμένα, όλους μας.

Θα ήθελα να τελειώσω αυτή την ενημέρωση με ένα απόσπασμα από τον Οδυσσέα Ελύτη.

Μπορώ να γίνω ευτυχισμένος με τα πιο απλά πράγματα

και με τα πιο μικρά..

Και με τα καθημερινότερα των καθημερινών.

Μου φτάνει που οι εβδομάδες έχουν Κυριακές.

Μου φτάνει που μ' αγαπάνε τέσσερις άνθρωποι.

Πολύ...

Μου φτάνει που αγαπάω τέσσερις ανθρώπους.

Πολύ...

Που δεν φοβάμαι να θυμάμαι.

Που δε με νοιάζει να με θυμούνται.

Που μπορώ και κλαίω ακόμα.