Πολιτική συμφωνία στην ΕΕ για τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης

Euractiv:Την επιβολή νέων αυστηρών περιορισμών για ορισμένα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης επιβεβαίωσαν τα κράτη μέλη της ΕΕ την Παρασκευή (18 Ιανουαρίου). Συνερχόμενοι στα πλαίσια της ΕΜΑ, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ενέκριναν την προσωρινή συμφωνία που επετεύχθη μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις μεταξύ της Προεδρίας του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Αναλυτικά, η Προεδρία του Συμβουλίου κατέληξε σε προσωρινή συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναφορικά με τη νέα Οδηγία για την προστασία του περιβάλλοντος και τη μείωση των θαλάσσιων απορριμμάτων.

Συγκεκριμένα, η Οδηγία για τα πλαστικά μίας χρήσης βασίζεται στην ισχύουσα ενωσιακή νομοθεσία για τα απόβλητα, προβλέποντας αυστηρότερους κανόνες για τα προϊόντα και τις συσκευασίες που συγκαταλέγονται στις 10 συνηθέστερες κατηγορίες απορριμμάτων στις ευρωπαϊκές ακτές.

Τα προϊόντα που θα απαγορευτούν στην ΕΕ είναι:

-Πλαστικά μαχαιροπίρουνα (κουτάλια, πιρούνια, μαχαίρια, ξυλάκια φαγητού)

-Πλαστικά πιάτα

-Πλαστικά καλαμάκια

-Περιέκτες τροφίμων από διογκωμένο πολυστυρένιο, π.χ. κουτιά ταχυφαγείων, με ή χωρίς καπάκι, που χρησιμοποιούνται για τρόφιμα τα οποία προορίζονται για άμεση κατανάλωση και τα οποία είναι έτοιμα προς κατανάλωση χωρίς περαιτέρω προετοιμασία

-Περιέκτες ποτών από διογκωμένο πολυστυρένιο

-Κυπελλάκια από διογκωμένο πολυστυρένιο

-Προϊόντα από οξοδιασπώμενο πλαστικό: πρόκειται για πλαστικές ύλες που περιέχουν πρόσθετα τα οποία προάγουν την οξείδωση του πλαστικού σε μικροθραύσματα υπό αερόβιες συνθήκες. Τα πλαστικά αυτού του τύπου συμβάλλουν στην περιβαλλοντική ρύπανση από μικροπλαστικά, δεν είναι λιπασματοποιήσιμα και έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ανακύκλωση των συμβατικών πλαστικών.

-Μπατονέτες από πλαστικό

Επιπροσθέτως, θα υπάρξει δεσμευτικός στόχος 25% ανακυκλωμένου πλαστικού κατ’ ελάχιστον για τις φιάλες ποτών από PET από το 2025 και μετά, που θα υπολογίζεται ως μέσος όρος για κάθε κράτος μέλος. Το 2030 όλες οι πλαστικές φιάλες θα πρέπει να συμμορφώνονται με νέο στόχο 30% ανακυκλωμένου υλικού κατ’ ελάχιστον. Ακόμη, τα υγρά μαντηλάκια θα πρέπει να φέρουν σήμανση στη συσκευασία τους, η οποία να πληροφορεί τους καταναλωτές σχετικά με την παρουσία πλαστικού στο προϊόν και με τη βλάβη που προκαλείται στο περιβάλλον, αν δεν απορριφθεί στον κάδο απορριμάτων.

Οι παραγωγοί φίλτρων τσιγάρου που περιέχουν πλαστικό θα υπόκεινται σε καθεστώς διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού. Αυτό σημαίνει ότι οι παραγωγοί θα πρέπει να καλύπτουν το κόστος των δημόσιων συστημάτων συλλογής απορριμμάτων ειδικά για αποτσίγαρα, συμπεριλαμβανομένων των αναγκαίων υποδομών, όπως κατάλληλα δοχεία σε σημεία όπου τείνουν να συσσωρεύονται τέτοιου είδους απορρίμματα. Τα φίλτρα που περιέχουν πλαστικό είναι δεύτερα κατά σειρά μεταξύ των πλαστικών προϊόντων που καταλήγουν συχνότερα ως απορρίμματα στο περιβάλλον της ΕΕ.

Η καινοτομία και η ανάπτυξη προϊόντων αναμένεται να προσφέρουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις αντί των φίλτρων με πλαστικό και οι συννομοθέτες συμφωνούν ότι η διαδικασία αυτή πρέπει να επιταχυνθεί. Τα τσιγάρα και άλλα προϊόντα καπνού με φίλτρα που περιέχουν πλαστικό θα πρέπει να φέρουν σήμανση στη συσκευασία η οποία να πληροφορεί τους καταναλωτές σχετικά με την παρουσία πλαστικού και τη βλάβη που προκαλείται στο περιβάλλον, όταν τα τσιγάρα δεν απορρίπτονται σε κάδους.

Η υπουργός Βιωσιμότητας και Τουρισμού της Αυστρίας και πρόεδρος του Συμβουλίου, Elisabeth Köstinger, δήλωσε: «Τα θαλάσσια απορρίμματα είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα που εντείνεται διαρκώς. Είναι σε όλους πλέον γνωστή η προειδοποίηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ και άλλων φορέων ότι οι ωκεανοί θα περιέχουν περισσότερα πλαστικά παρά ψάρια (κατά βάρος) μέχρι το 2050 αν η απόρριψη πλαστικών στις θάλασσες συνεχιστεί με τους σημερινούς ρυθμούς. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να συμβεί κάτι τέτοιο. Για τον λόγο αυτό, η ΕΕ αναλαμβάνει δράση για τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης για τα οποία υπάρχουν ικανοποιητικά εναλλακτικά προϊόντα χωρίς πλαστικό».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το σχέδιο Οδηγίας στα τέλη Μαΐου 2018 και το Συμβούλιο καθόρισε τη θέση του στις 31 Οκτωβρίου, εκκινώντας τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο τριμερούς διαλόγου με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 6 Νοεμβρίου.

Σε περίπτωση που οι πρέσβεις των κρατών μελών εγκρίνουν τη συμφωνία, η Οδηγία μπορεί να υποβληθεί προς έγκριση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στη συνέχεια να επανέλθει στο Συμβούλιο προς έκδοση.