ΑΝΘΡΑΚΙΤΗΣ: Ένα κωδωνοστάσιο αντάξιο της αρχιτεκτονικής και οικιστικής παράδοσης του Ζαγορίου

Ένα όνειρο και αίτημα δεκαετιών για τους κατοίκους του Ανθρακίτη έγινε πραγματικότητα. Το χωριό που κάηκε στις 24 Οκτωβρίου  1943 από τα ναζιστικά στρατεύματα απέκτησε μετά από πολλές προσπάθειες ένα κωδωνοστάσιο στην εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου,  αντάξιο της αρχιτεκτονικής και οικιστικής παράδοσης του Ζαγορίου.

Η ανέγερση του κωδωνοστασίου, προς αντικατάσταση ενός άλλου που δεν ταίριαζε με την εκκλησία που είχε ανεγερθεί μετά το κάψιμο από τους Γερμανούς,  ολοκληρώθηκε το 2016 με έργο που υλοποίησε ο Δήμος Ζαγορίου, μετά από χρηματοδότηση της Περιφέρειας Ηπείρου, σε δυο φάσεις, η πρώτη το 2014 και η δεύτερη το 2016.



Την Κυριακή 23 Ιουλίου 2017 έγιναν τα εγκαίνια μετά την Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Ιωαννίνων κ.κ Μάξιμου και παρουσία του βουλευτή της Ν.Δ Κώστα Τασούλα, του Περιφερειάρχη Αλέξανδρου Καχριμάνη, του Δημάρχου Ζαγορίου Βασίλη Σπύρου, των αντιδημάρχων Αγγελικής Ράπτη και Γιάννη Μητσόπουλου, του πρώην Δημάρχου Γαβριήλ Παπαναστασίου, του δημοτικού συμβούλου Ηλία Κίτσιου, του εκπροσώπου της Τ.Κ Δημήτρη Μάντζιου, του ιερέα, φορέων του χωριού  και πολλών κατοίκων. Μετά τα αποκαλυπτήρια πλάκας και το κόψιμο της κορδέλας (Μητροπολίτης, βουλευτής, νυν και πρώην δήμαρχος) των εγκαινίων ακολούθησε εκδήλωση, την οποία συντόνισε η κ. Μαργαρίτα Μάντζιου εκ μέρους της Εκκλησιαστικής Επιτροπής, στην παρακείμενη πλατεία του χωριού.

«Χαιρόμαστε σήμερα και πανηγυρίζουμε πραγματικά εδώ στον Ανθρακίτη διότι παραδίδεται ένα πανέμορφο έργο, ένα στολίδι πέρα  το οποίο έγινε επειδή έχουμε έναν Περιφερειάρχη ο οποίος αγαπά την παράδοση μας , αγαπά την εκκλησία μας και είναι αλήθεια ότι έχει στολίσει όλη την Ήπειρο με τέτοια έργα αγάπης που αφορούν την παράδοση, τον πολιτισμό, αλλά και την καθημερινή ζωή», τόνισε στον χαιρετισμό του ο κ. Μάξιμος, ευχαριστώντας και το Δήμο για την υλοποίηση αυτού του έργου και ευχήθηκε «όταν θα χτυπά η καμπάνα θα είναι πολλοί αυτοί οι οποίοι θα ακούν αυτό το κάλεσμα και θα έρχονται μέσα στην εκκλησία, ώστε να αγιάζονται και να ευλογούνται».

Ο βουλευτής και πρώην Υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας μίλησε για αισιοδοξία η οποία, όπως σημείωσε,  αποπνέει μέσα από έργα όχι φαραωνικά, αλλά έργα τοπικά μικρά δείγματα ενός δημιουργικού πείσματος των τοπικών αρχόντων, του Περιφερειάρχη, του Δημάρχου, του πρώην Δημάρχου, της Μητρόπολης. Ο κ. Τασούλας αναφέρθηκε σε δυο Ελλάδες, σημειώνοντας ότι δεν είναι τα κόμματα και οι ιδεολογίες που μας ξεχωρίζουν. «Η μία Ελλάδα, είπε,  είναι προφανής είναι η γονατισμένη Ελλάδα από την παρατεταμένη κρίση και κακή ψυχολογία και υπάρχει και μια άλλη Ελλάδα που ακόμη είναι όρθια, αντιστέκεται, υπομένει, δύναται. Το μυστικό, πρόσθεσε,  είναι να μπορέσει η όρθια Ελλάδα να σηκώσει τη γονατισμένη πάνω και όχι η γονατισμένη να τραβήξει την όρθια προς τα κάτω.

Σήμερα εδώ στην πλατεία σας μπροστά σε αυτή την ομορφιά που ατενίζουμε το πως η Ελλάδα η όρθια δίνει δείγμα το πως μπορεί να σηκωθεί η γονατισμένη. Με το καμπαναριό με την παρουσία σας, με την ομορφιά του χωριού σας, με την ψυχολογία που υπάρχει φαίνεται ότι η όρθια Ελλάδα μπορεί να σηκώσει τη γονατισμένη πάνω. Ο Ανθρακίτης το αποδεικνύει».

Στον δικό του χαιρετισμό στην εκδήλωση ο Περιφερειάρχης Αλέξανδρος Καχριμάνης και απαντώντας σε όσα ειπώθηκαν για τη συμβολή του και της Περιφέρειας στο έργο, τόνισε, «κάναμε τα αυτονόητα, το καθήκον μας και αν είχαμε μια καλύτερη συνεννόηση όλοι μας θα είχαμε κάνει θαύματα».

Δεν παρέλειψε να αναφερθεί και σε ένα έργο που δεν προχώρησε στην περιοχή, μια παρέμβαση στο οδικό δίκτυο,  παρόλο που από πέρυσι το έχει ζητήσει: «Έχω περίπου ένα χρόνο που πέρασα από αυτό το δρόμο, τα έδωσα στην Υπηρεσία και είπα να κάνουμε τις επεμβάσεις που πρέπει, περνάει κόσμος. Ακόμη δεν τις έχουν κάνει…. Δεν μπορεί να πάμε έτσι, εγώ προβληματίζομαι από την «αφασία» ενός που είναι μέσα με αυτόν που είναι απέξω, θέλω να πω εγώ που είμαι βολεμένος μέσα δεν σκέφτομαι τον άλλο που είναι απέξω, είναι φοβερό αυτό το πράγμα».

Με αφορμή το έργο που εγκαινιάστηκε ο κ. Καχριμάνης αναφέρθηκε και σε εμπόδια που έχουν μπει στην άμεση παρέμβαση για να διασωθούν μνημεία της περιοχής και μάλιστα ήταν το θέμα που ήθελε να θέσει στην Υπουργό Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου το βράδυ του Σαββάτου στο αρχαίο θέατρο Δωδώνης, αλλά δεν κατάφερε να βρεθεί εκεί, λόγω και της πυρκαγιάς στο Νεοχωρόπουλο.

«Ήθελα να πω στην Υπουργό Πολιτισμού ότι υπάρχει ένας νόμος από το 2015 που λέει ότι σε όλα τα μνημεία πρέπει πρώτα να υπογράψει ο Υπουργός, αφού προτείνει το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για να μπορέσουμε να επέμβουμε εμείς με προγραμματική σύμβαση, δηλαδή δεν φτάνει πλέον η σύμβαση που υπογράφαμε με τον Γ.Γ του ΥΠ.ΠΟ. τώρα έβαλαν κι άλλο όρο πρώτα θα δίνει το ναι ο υπουργός και να εγκρίνει το Κ.Α.Σ, οπότε τα μνημεία μας πέφτουν…

Είχαμε το σεισμό στα Κάτω Πεδινά δυο εκκλησίες που περιμένουν, στη Βελλά, να μην πω πόσες κι όμως αυτό το κράτος είναι μακρινό με ένα Υπουργείο που έπρεπε να είναι πιο κοντινό και όλοι μαζί να σώσουμε την κατάσταση».

Ο Περιφερειάρχης δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο πρόγραμμα Νέων Αγροτών και να καλέσει τους νέους από 18-40 ετών να ενταχθούν ως μια διέξοδο στην μεγάλη ανεργία και για στήριξη του πρωτογενούς τομέα. Το πρόγραμμα  παρέχει περίπου 24.000 ευρώ δωρεάν ενίσχυση(17.000 για αρχή) και  επιδότηση 70% για σχέδια βελτίωσης, 80%  για ομάδες παραγωγών και η επιδότηση αφορά πέντε χρόνια. Μέχρι τώρα η ανταπόκριση ήταν μικρή, αφού μόνον 252 έχουν ενταχθεί στην Ήπειρο.

«Η σημερινή μέρα είναι σημαντική για τον Ανθρακίτη, γιατί ένα χωριό που όσο μικρό κι αν είναι έχει αναδείξει σημαντικές προσωπικότητες και είναι περήφανο για αυτό, τους μεγάλους Δασκάλους του Γένους, τον Μεθόδιο Ανθρακίτη, τον Λάμπρο Φωτιάδη και πολλούς άλλους επιφανείς», τόνισε στο χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Ζαγορίου Βασίλης Σπύρου, κάνοντας μια σύντομη αναδρομή  από τις 24 Οκτωβρίου 1943, μετά από επιδρομή της γνωστής γερμανικής μεραρχίας Εντελβάϊς που κατάστρεψε το Ζαγόρι και αφάνισε τον Ανθρακίτη, αφού δεν έμεινε κανένα κτίριο του χωριού όρθιο.

Το ευτύχημα, είπε ο Δήμαρχος, ήταν ότι οι κάτοικοι του χωριού πρόλαβαν και κρύφτηκαν στα δάση και δεν είχαμε απώλειες στον άμαχο πληθυσμό. Στη συνέχεια οι κάτοικοι προσπάθησαν να ανοικοδομήσουν το χωριό, όπως και έπραξαν μη ξεχνώντας και την κεντρική εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που, με τα χρόνια, έφτασε στη μορφή που βρίσκεται σήμερα. Την εποχή που, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε,  η εκμοντερνοποίηση έφερε το σκυρόδεμα ως όμορφο τρόπο να χτίζει κανείς, ανεγέρθηκε ένα κωδωνοστάσιο στο χωριό, όμορφο μεν, αλλά αταίριαστο με την αρχιτεκτονική στο Ζαγόρι και υπήρχε διαρκώς η επιθυμία των κατοίκων να κατασκευαστεί το κωδωνοστάσιο με την αρχιτεκτονική μορφή των οικισμών και κτισμάτων του Ζαγορίου.

Οι τοπικοί φορείς, πρόσθεσε ο κ. Σπύρου, όλοι οι κάτοικοι του χωριού ζητούσαν να γίνει αυτό το έργο και πραγματικά η Περιφέρεια Ηπείρου και συγκεκριμένα ο κ. Περιφερειάρχης, πρόθυμα,  χρηματοδότησε το Δήμο Ζαγορίου το 2014 στην Α΄ φάση και το 2016 στην Β΄ φάση για την κατασκευή του νέου κωδωνοστασίου.

Ο Δήμαρχος Ζαγορίου ευχαρίστησε τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη για τη στήριξη την οποία παρείχε, την Εφορεία Αρχαιοτήτων, τον κ. Καχριμάνη και για αυτή τη βοήθεια εδώ, αλλά  και γενικότερα για τη βοήθεια που δίνει στο Δήμο  και η οποία είναι συνεχής.

Επίσης, συνεχάρη την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου -γιατί δεν είναι ένα συνηθισμένο έργο- για την εκπόνηση της μελέτης, την επίβλεψη αλλά και την κατασκευάστρια την κ. Αικατερίνη Σιώζιου για το αποτέλεσμα.



Τέλος, ο κ. Σπύρου ευχαρίστησε όλους τους τοπικούς φορείς και κατοίκους για την προσπάθεια σημειώνοντας ότι «αυτό αποτελεί την εκπλήρωση του χρέους που θα έπρεπε η πολιτεία να αποδώσει στα Μαρτυρικά χωριά που δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν απέδωσε αυτό το χρέος στο βαθμό που θα έπρεπε, αλλά έστω μέσω της Περιφέρειας και του Δήμου έναν φόρο τιμής στους ανθρώπους εκείνης της εποχής που καταστράφηκαν ολοσχερώς για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι».